***Έχει σταλεί στη Νομική Υπηρεσία τροποποιητικό νομοσχέδιο που αφορά τις αρμοδιότητες των αντιδημάρχων, χωρίς όμως συγκεκριμένα καθήκοντα, απλώς μόνο γενικής φύσεως
***Δήμαρχος απαγόρευσε σε αντιδημάρχους του δήμου του να μιλούν στα Μίντια εάν πρώτα δεν τον ενημερώσουν και δεν τους δώσει την έγκρισή του
***«Εάν δεν αφήναμε σε κάποιους τα φέουδά τους, τους δήμους τους, δεν υπήρχε περίπτωση να περάσει η Μεταρρύθμιση. Δεν θα περνούσε η Μεταρρύθμιση ούτε χωρίς τον θεσμό των αντιδημάρχων»
***Δήμαρχοι βρέθηκαν αντιδήμαρχοι, και εκεί που έδιναν οδηγίες (διαταγές) και γινόταν αμέσως η δουλειά, τώρα αντιμετωπίζουν ανυπακοή από τους υπαλλήλους του δήμου: «Εσύ ποιος είσαι, εμείς λαμβάνουμε οδηγίες μόνον από τον δήμαρχο».
Οι τριβές μεταξύ των 20 δημάρχων και των 93 αντιδημάρχων συνεχίζονται –σε κάποιες περιπτώσεις δεν μιλιούνται καν δήμαρχοι με αντιδημάρχους των διαμερισμάτων του δήμου τους, με αποτέλεσμα κάποιοι αντιδήμαρχοι να πληρώνονται και να μην κάνουν τίποτε απολύτως, πέντε μήνες από την ημέρα ανάληψης των καθηκόντων τους (01/07/2024). Ως γνωστόν, οι αντιδήμαρχοι δεν έχουν συγκεκριμένα καθήκοντα –αποκτούν εφόσον τους εκχωρήσει ο δήμαρχος του δήμου τους. Και η αλήθεια είναι ότι ουδείς δήμαρχος θέλει να μεταφέρει δικές του εξουσίες στους αντιδημάρχους, για διάφορους λόγους, όπως είναι ότι ο νόμος δίνει στους δημάρχους εκτελεστική εξουσία, έχουν εκλεγεί με συγκεκριμένο πρόγραμμα που θέλουν να υλοποιήσουν και δεν μπορούν να βασίζονται στις ικανότητες και τη θέληση των αντιδημάρχων οι οποίοι μπορεί να προέρχονται και από αντίπαλο κόμμα (να μην θέλουν να βοηθήσουν τον δήμαρχο που προέρχεται από άλλο κόμμα ή/και να εποφθαλμιούν τη θέση του δημάρχου). Σημειώνεται ότι υπάρχουν και δήμαρχοι που «την έχουν δει» και ολίγον… αυτοκράτορες. Για παράδειγμα, δήμαρχος απαγόρευσε σε αντιδημάρχους του δήμου του να μιλούν στα Μίντια εάν πρώτα δεν τον ενημερώσουν και δεν τους δώσει την έγκρισή του!
Από δήμαρχος κλητήρας
Από την άλλη, αντιδήμαρχοι -που σε κάποιες περιπτώσεις είναι παλιές καραβάνες στην Τοπική Αυτοδιοίκηση δήμων και ξαφνικά «εξισώθηκαν» με προέδρους συμβουλίων μικρών κοινοτήτων («με μουχτάρηδες», όπως οι ίδιοι λένε με παράπονο –όχι όλοι, κάποιοι)- βρέθηκαν ξαφνικά μετέωροι, χωρίς καθήκοντα, χωρίς αναγνώριση και σεβασμό από τους πρώην υπαλλήλους τους –εκεί που έδιναν οδηγίες (διαταγές) και γινόταν αμέσως η δουλειά, τώρα αντιμετωπίζουν ανυπακοή, τυχαίνει να λάβουν και απαξιωτικές απαντήσεις από υπαλλήλους του δήμου, όπως «εσύ ποιος είσαι, εμείς λαμβάνουμε οδηγίες μόνον από τον δήμαρχο» κ.ο.κ.
Επόπτες…
Πάντως, εδώ και λίγες μέρες εκχώρησαν αρμοδιότητες σε αντιδημάρχους και οι πιο «δύσκολοι» στη συνεργασία δήμαρχοι, Ωστόσο, «δύσκολοι» στη συνεργασία αντιδήμαρχοι βλέπουν περίπου «κοροϊδία» σε αυτή τη διαδικασία, διότι οι αρμοδιότητες που τους έχουν μεταφερθεί αφορούν ήσσονος σημασίας θέματα του διαμερίσματός τους, δηλαδή εποπτεία για χαμηλής πολιτικής ζητήματα όπως καθαριότητα (π.χ. χόρτα, κλαδιά, νεκρά γατιά στους δρόμους), πράσινο (πότισμα δέντρων/λουλουδιών, βίδες που λείπουν σε παιγνίδια πάρκων κ.λπ.), επιδιόρθωση μικρής κλίμακας ζημιών σε δρόμους (λακκούβες) και πεζοδρόμια (π.χ. μετακινήθηκε ή έσπασε μια λίνια) κ.λπ. και μάλιστα τα καθήκοντά τους, όπως οι ίδιοι λένε, φθάνουν μόνον μέχρι την… «παρακολούθηση» αυτών των προβλημάτων και όχι την ουσιαστική παρέμβασή τους/συνεισφορά τους.
«Αδικαιολόγητα μεγάλος αριθμός»
Ο καβγάς για τις αρμοδιότητες των αντιδημάρχων ξανάνοιξε, αρχές της εβδομάδας που μας πέρασε, με αφορμή δηλώσεις του υπουργού Εσωτερικών, Κωνσταντίνου Ιωάννου, στη Βουλή, κατά τη συζήτηση τού Προϋπολογισμού του υπουργείου του, αλλά και κατά την ομιλία του στην 44η ετήσια τακτική γενική συνέλευση της Ένωσης Δήμων Κύπρου. Ο κ. Ιωάννου, μεταξύ άλλων, αναφέρθηκε στις στρεβλώσεις που διαπιστώνονται κατά την εφαρμογή της Μεταρρύθμισης τής Τοπικής Αυτοδιοίκησης, εκ των οποίων είναι ο αριθμός των νέων δήμων που εξακολουθεί να είναι μεγάλος για τα δεδομένα της Κύπρου, καθώς και «το γεγονός ότι οι συνενώσεις δεν έγιναν βάσει τουλάχιστον αντικειμενικών και μόνο κριτηρίων», με αποτέλεσμα, όπως είπε ο υπουργός, τα οφέλη της μεταρρύθμισης να μην είναι για όλους τους δήμους στον ίδιο βαθμό. Ανέφερε, επίσης, ότι χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο πολύ μεγάλος αριθμός των αντιδημάρχων, χωρίς να καθορίζονται συγκεκριμένα καθήκοντα και αρμοδιότητες στον νόμο. Ο υπουργός Εσωτερικών είπε, ακόμα, πως η θέση της κυβέρνησης είναι ότι 93 συνολικά αντιδήμαρχοι «είναι ένας αδικαιολόγητα μεγάλος αριθμός» και άρα «είναι απαραίτητο αυτός να μειωθεί δραστικά με ιδεατό σενάριο τον έναν αντιδήμαρχο ανά δήμο με συγκεκριμένα εκ του νόμου καθήκοντα». Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, μιλώντας στην 44η ετήσια γενική συνέλευση της Ένωσης Δήμων Κύπρου, είπε ότι υπάρχει πολιτική βούληση να κερδηθεί το μεγάλο στοίχημα της Μεταρρύθμισης τής Τοπικής Αυτοδιοίκησης «χωρίς να φοβόμαστε ή να αποτελεί ταμπού να αγγίξουμε θέματα που είναι δύσκολα ή που βλέπουμε ότι δεν λειτουργούν, όπως για παράδειγμα το θέμα με τους τόσους πολλούς αντιδημάρχους».
Τροποποιητικό νομοσχέδιο
Στο πλαίσιο της προσπάθειας διόρθωσης αδυναμιών και ελλείψεων που έχουν εντοπιστεί σε σχέση με τη Μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, προωθούνται διάφορα τροποποιητικά νομοσχέδια με στόχο τη βελτίωση του νομικού πλαισίου. Όπως ο κ. Ιωάννου έχει δηλώσει, αυτή την περίοδο δρομολογείται «το δεύτερο πακέτο τροποποιήσεων για τη βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου» και πρόσθεσε πως έχουν ήδη ετοιμαστεί τρία επιπλέον νομοσχέδια, τα οποία έχουν ήδη αποσταλεί στη Νομική Υπηρεσία της Δημοκρατίας για νομοτεχνικό έλεγχο. Ο «Πολίτης» πληροφορείται ότι στη Νομική Υπηρεσία για νομοτεχνικό έλεγχο έχει σταλεί και τροποποιητικό νομοσχέδιο που αφορά τις αρμοδιότητες των αντιδημάρχων, χωρίς όμως συγκεκριμένα καθήκοντα, απλώς μόνο γενικής φύσεως. Το Υπουργείο Εσωτερικών περιμένει ότι εντός των ημερών θα ολοκληρώσει τον έλεγχο η Νομική Υπηρεσία και αμέσως μετά -ίσως και αυτή την εβδομάδα- θα συμπληρώσει το τροποποιητικό νομοσχέδιο με 4-5 συγκεκριμένες αρμοδιότητες των αντιδημάρχων και θα το στείλει στη Βουλή για συζήτηση και υπερψήφιση. Αυτό, βασικά, είναι για να έχουν κάτι να κάνουν οι αντιδήμαρχοι σε αυτή τη θητεία και να μην πληρώνονται και να κάθονται και προσεχώς θα γίνει η συζήτηση για τη μείωση του αριθμού τους –ίσως και του αριθμού των δήμων.
Μεταρρύθμιση… μοιρασιά
Γενική παραδοχή είναι ότι και οι συνενώσεις των δήμων και ο αριθμός των δημάρχων, όπως και αυτού των αντιδημάρχων, δεν αποφασίστηκαν με οικονομικούς και πληθυσμιακούς όρους, αλλά με κομματικούς. «ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ μοίρασαν τους δήμους ώστε να μην αλλοιώνεται δραματικά η δύναμή τους σε τοπικό επίπεδο, με κερδισμένο τον ΔΗΣΥ που κυβερνούσε», ανέφερε στον «Π» πολιτικό πρόσωπο εμπλεκόμενο στις διαδικασίες, εξηγώντας πως: «Κάπως έτσι προέκυψε η συνένωση της Λευκωσίας με Αγλαντζιά, Άγιο Δομέτιο και Έγκωμη, και η συνένωση της Λεμεσού μόνο με τη Μέσα Γειτονιά και το Τσερκέζ Τσιφτλίκ των 35 ψηφοφόρων (έχει αντιδήμαρχο!) και όχι με π.χ. Πολεμίδια ή τα Πολεμίδια με τον Ύψωνα ή η Πάφος με τη Γεροσκήπου ή η Λάρνακα με την Αραδίππου ή η Αγία Νάπα με Παραλίμνι και Δερύνεια κ.λπ. Εάν δεν αφήναμε σε κάποιους τα φέουδά τους, τους δήμους τους, δεν υπήρχε περίπτωση να περάσει η Μεταρρύθμιση. Δεν θα περνούσε η Μεταρρύθμιση ούτε χωρίς τον θεσμό των αντιδημάρχων μετά τη συνένωση δήμων και κοινοτήτων –οι πρόεδροι κοινοτικών συμβουλίων (χωριών) απαίτησαν διατήρηση οφίκιων. Κι έτσι προέκυψαν οι 20 δήμοι/δήμαρχοι και οι 93 αντιδήμαρχοι. Ο Δήμος Πόλης Χρυσοχούς έχει 14 αντιδημάρχους (Πόλις Χρυσοχούς, Αγία Μαρίνα, Ανδρολύκου, Αργάκα, Γυαλιά, Μακούντα, Δρούσια, Κρήτου Τέρρα, Νέο Χωριό Πάφου, Νέα Δήμματα, Πελαθούσα, Πωμός, Τέρρα, Χρυσοχού)».
Κομματικά παιγνίδια
Τα κομματικά παιγνίδια είναι αυτά που θα καθυστερήσουν και τις όποιες αλλαγές, εάν γίνουν στο τέλος, αναφορικά με τη μείωση των αριθμών των αντιδημάρχων -και σε μία άλλη Κύπρο που θα ήταν κανονικό κράτος… και του αριθμού των δήμων/δημάρχων. Στελέχη των κομμάτων φωνάζουν ότι τους δημιουργεί προβλήματα η κυβερνητική θέση για μείωση του αριθμού των αντιδημάρχων, την ώρα που τα κόμματα προσπαθούν να ανακάμψουν και να ανασυνταχθούν για να πάνε στις βουλευτικές εκλογές τον Μάιο του 2026. Το μήνυμα ήδη πήγε στην κυβέρνηση -Προεδρικό/Πρόεδρο Δημοκρατίας, Υπουργείο Εσωτερικών/υπουργό Εσωτερικών- ότι πριν από τις βουλευτικές ούτε για αστείο να διεξαχθεί συζήτηση για το θέμα των αντιδημάρχων, αφού οι τοπικοί άρχοντες είναι οι μηχανές των κομμάτων που θα δουλέψουν για να τους φέρουν ψήφους. Ευθυγραμμισμένος στο πνεύμα των κομμάτων και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, ο οποίος ετοιμάζεται να διορίσει δεκάδες κοινοτάρχες για να πιστοποιούν έγγραφα, μία αρμοδιότητα που την είχαν οι πρόεδροι κοινοτικών συμβουλίων και θα μπορούσαν να την έχουν σήμερα οι αντιδήμαρχοι. Διορισμός δεκάδων κοινοταρχών με οικονομικά οφέλη (3 ευρώ, 5 ευρώ κ.λπ. για κάθε… στάμπα εγγράφου) σημαίνει ταυτόχρονα και ένα δίκτυο υποστηρικτών σε κάθε γωνιά της Κύπρου.
Ήξεις αφήξεις
Μέλη της Ένωσης Δήμων Κύπρου, στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις, παραδέχονται ότι πρέπει οπωσδήποτε να μειωθεί ο αριθμός των αντιδημάρχων. Η επίσημη θέση, όμως, όπως αυτή εκφράστηκε κατά την 44η γενική συνέλευσή της (ανακοίνωση την Τρίτη 26/11/2024), είναι ότι η Ένωση Δήμων απορρίπτει κατηγορηματικά οποιαδήποτε προσπάθεια υποβάθμισης του θεσμού των αντιδημάρχων, που, όπως αναφέρει, δημιουργήθηκε με πρόταση της κυβέρνησης και την έγκριση του νομοθέτη. «Η υπονόμευση της ύπαρξης ενός δημοκρατικά εκλελεγμένου θεσμού υποσκάπτει τόσο τη δημοκρατικότητα ολόκληρου του θεσμού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης όσο και τη διοικητική αυτοτέλεια των δήμων», αναφέρεται. Επιπλέον, τονίζεται η ανάγκη για ουσιαστικό διάλογο και διαβούλευση σε όλα τα ζητήματα που αφορούν τις συνενώσεις δήμων και τα δημοτικά διαμερίσματα. Οποιαδήποτε αλλαγή, προστίθεται στην ανακοίνωση, πρέπει να βασίζεται σε επιστημονικά κριτήρια και να λαμβάνει υπόψη τις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε περιοχής. Σημειώνεται ότι τα μέλη της Ένωσης Δήμων έχουν κομματικές εξαρτήσεις, αφού είτε είναι στελέχη κομμάτων είτε έχουν εκλεγεί με τη στήριξη κομμάτων –κάποιοι αντιδήμαρχοι θεωρούν ότι πρέπει να έχουν δική τους ένωση/σύνδεσμο.
Ο νόμος και η τροποποίησή του
Το τροποιητικό νομοσχέδιο για τους αντιδημάρχους, που βρίσκεται αυτή τη στιγμή στη Νομική Υπηρεσία, φαίνεται να αφαιρεί αντί να προσθέτει αρμοδιότητες στους αντιδημάρχους –θα προστεθούν καθήκοντα μόλις ολοκληρώσει τον νομοτεχνικό έλεγχο η Νομική Υπηρεσία και πριν αυτό σταλεί από το Υπουργείο Εσωτερικών στη Βουλή για συζήτηση και υπερψήφιση. Το εν λόγω νομοσχέδιο λέει τα εξής:
Τροποποίηση του άρθρου 63 του βασικού νόμου: 5. Το άρθρο 63 του βασικού νόμου τροποποιείται ως ακολούθως:
(α) με τη διαγραφή στο εδάφιο (2) της φράσης «που τους μεταβιβάζει με απόφασή του ο δήμαρχος», του σημείου του κόμματος αμέσως μετά της λέξης «εκλέχθηκαν» και των λέξεων (μεταξύ των οποίων δυνατό να είναι)
(β) με τη διαγραφή των παραγράφων (α) έως (δ) του εδαφίου (2)
(γ) με τη διαγραφή της παραγράφου (στ) του εδαφίου (2)
(δ) με την προσθήκη νέας παραγράφου ως ακολούθως:
«(ι) Η παρακολούθηση ζητημάτων καθαριότητας και καλής κατάστασης των υποδομών και ενημέρωση της δημοτικής υπηρεσίας».
(ε) με την προσθήκη στο εδάφιο (2) της ακόλουθης νέας επιφύλαξης:
«Νοείται ότι στις αρμοδιότητες αντιδημάρχων δύναται να προστεθεί η άσκηση κάθε άλλης αρμοδιότητας που δυνατό να τους μεταβιβάζει με απόφασή του ο δήμαρχος».
Και ο σημερινός νόμος για τις αρμοδιότητες των αντιδημάρχων αναφέρει τα πιο κάτω:
Αρμοδιότητες αντιδημάρχων: 63.-(1) Τον δήμαρχο επικουρούν, κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του, οι αντιδήμαρχοι κάθε δημοτικού διαμερίσματος του δήμου, οι οποίοι προεδρεύουν παράλληλα της δημοτικής επιτροπής του διαμερίσματος από το οποίο αναδείχθηκε έκαστος.
(2) Οι αντιδήμαρχοι, χωρίς επηρεασμό των εξουσιών του δημάρχου, ο οποίος προΐσταται των υπηρεσιών του δήμου, ασκούν τις κατά τόπο αρμοδιότητες που τους μεταβιβάζει με απόφασή του ο δήμαρχος, αναφορικά με το δημοτικό διαμέρισμα στο οποίο εκλέχθηκαν, μεταξύ των οποίων δυνατό να είναι-
(α) η λειτουργία των δημοτικών υπηρεσιών που είναι εγκατεστημένες στο δημοτικό διαμέρισμά τους,
(β) η παρακολούθηση της εξέλιξης των έργων και των εργασιών που εκτελούνται στο δημοτικό διαμέρισμά τους,
(γ) η μέριμνα για την καλή κατάσταση και λειτουργία του δημοτικού εξοπλισμού που ευρίσκεται στο δημοτικό διαμέρισμά τους,
(δ) η υπογραφή, με εξουσιοδότηση του δημάρχου, βεβαιώσεων, πιστοποιητικών και λοιπών διοικητικών εγγράφων που εκδίδονται από τις δημοτικές υπηρεσίες που λειτουργούν στο δημοτικό διαμέρισμά τους,
(ε) η συνεργασία με τους συμβούλους του οικείου δημοτικού διαμερίσματος για την επίλυση των τοπικών προβλημάτων, στο πλαίσιο της επιτροπής του δημοτικού διαμερίσματός τους,
(στ) η άσκηση κάθε άλλης αρμοδιότητας που δυνατό να τους μεταβιβάζει με απόφασή του ο δήμαρχος,
(ζ) η συμμετοχή στη διαχειριστική επιτροπή,
(η) η εκπροσώπηση του δήμου κατ’ εντολή του δημάρχου,
(θ) η συμμετοχή στις συνεδριάσεις όλων των επιτροπών του δήμου, όταν συζητούνται θέματα του οικείου δημοτικού διαμερίσματος.
*Beef (μπιφ) είναι η λέξη που χρησιμοποιεί η σημερινή γενιά για τη λεκτική αντιπαράθεση μεταξύ δυο ή περισσοτέρων ατόμων, συνήθως χωρίς τη χρήση υβριστικών χαρακτηρισμών (αργκό).
