Τα κυπριακά νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις θα πρέπει να περιμένουν τουλάχιστον μέχρι και το 2027 για να δουν ουσιαστική μείωση στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος.
Ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου (ΑΗΚ), Γιώργος Πέτρου, δήλωσε κατά τη διάρκεια συνεδρίασης της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών, όπου εξετάστηκε ο ετήσιος προϋπολογισμός της ΑΗΚ ότι «δεν αναμένεται ότι θα υπάρξει μείωση στην τιμή του ηλεκτρισμού τουλάχιστον για τα επόμενα δύο χρόνια».
Ο κ. Πέτρου εξήγησε ότι για να επιτευχθεί μείωση στις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, πρέπει να πληρούνται τρεις βασικές προϋποθέσεις:
1. Περαιτέρω διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στο ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας.
2. Δημιουργία μονάδων αποθήκευσης ενέργειας.
3. Έλευση φυσικού αερίου.
Παρά τις προσπάθειες για βελτίωση της ενεργειακής κατάστασης, ο κ. Πέτρου περιέγραψε σημαντικές προκλήσεις.
Σε ό,τι αφορά το φυσικό αέριο έχουν παρουσιαστεί νέα τεχνικά προβλήματα στην έλευση της πλωτής μονάδας επαναεριοποίησης φυσικού αερίου «Προμηθέας». Απαιτούνται δύο εξαρτήματα για να καταστεί εφικτή η λήψη πιστοποίησης του πλοίου, τα οποία αγοράστηκαν, αλλά δεν έχουν παραδοθεί ακόμη. Η μονάδα βρίσκεται στη Μαλαισία.
Με την ολοκλήρωση των χερσαίων εγκαταστάσεων στο Βασιλικό (έργο που ακόμη δεν έχει προκηρυχθεί) και την έλευση της πλωτής μονάδας θα απαιτηθεί ένα σημαντικό χρονικό διάστημα, προκειμένου να γίνει προσαρμογή των μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της ΑΗΚ. Η δοκιμαστική περίοδο μπορεί να διαρκέσει από έξι μήνες έως και έναν χρόνο.
Κερδοσκοπία
Στις ΑΠΕ, η ΑΗΚ έχει εξασφαλίσει αδειοδότηση για ανάπτυξη φωτοβολταϊκών πάρκων με ισχύ 600 ΜW, έχει εγκαταστήσει και λειτουργεί φωτοβολταϊκά 20 ΜW, αλλά αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα με την εξεύρεση κατάλληλης γης. Η ΑΗΚ σύμφωνα με τον κ. Πέτρο είχε δεχθεί από ιδιώτες προτάσεις για να αγοράσει άδειες οι οποίες προτάσεις αποκαλύπτουν μία προσπάθεια αποκόμισης ιδιαίτερα υψηλού κέρδους. Ενδεικτικά, υπήρξε πρόταση για πώληση άδειας για 14 ΜW έναντι 7 εκατ. ευρώ, όταν το κόστος έκδοσης μιας τέτοιας άδειας κυμαίνεται μεταξύ 30.000-50.000 ευρώ.
Στο μέτωπο της αποθήκευσης, έχουν προκηρυχθεί προσφορές για σύστημα αποθήκευσης ΑΠΕ στη Δεκέλεια, έργο το οποίο αναμένεται να ολοκληρωθεί στα μέσα του 2026.
Οι ρύποι
Ο προϋπολογισμός της αρχής προβλέπει για το 2025 δαπάνη 227 εκατ. ευρώ για αγορά δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων. Το ποσό αυτό επιβαρύνει τους λογαριασμούς των καταναλωτών. Με την έλευση του φυσικού αερίου θα περιοριστεί κατά 30% και συνδυαστικά με το χαμηλότερο κόστος του φυσικού αερίου το αποτέλεσμα θα είναι μια ουσιαστική μείωση στο κόστος της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Στο μεταξύ η ΑΗΚ προσπαθεί να αξιοποιήσει τις συνθήκες στην αγορά για να αποκτήσει δικαιώματα σε χαμηλότερες τιμές. Η ΑΗΚ είχε αγοράσει 1 εκατ. τόνους ρύπων σε χαμηλότερη τιμή, ώστε να μπορεί να αντισταθμίζει την αύξηση του κόστους.
Αντιδράσεις
Βουλευτές εξέφρασαν τη στήριξή τους στην ΑΗΚ. Η πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών, Χριστιάνα Ερωτοκρίτου, τόνισε τη σημασία της ΑΗΚ ως περιουσιακό στοιχείο των Κυπρίων πολιτών και εξέφρασε ικανοποίηση για τον φιλόδοξο προγραμματισμό της Αρχής και το χαμηλό κόστος προσωπικού.
«Θέσαμε, εντός της επιτροπής, πολύ επιτακτικά, τη δική μας τεράστια απογοήτευση γιατί τα τελευταία δέκα χρόνια, σκανδαλωδώς κατά τη δική μας άποψη, απαγορεύτηκε με διάφορους τρόπους, η παρουσία, η ικανότητα της ΑΗΚ να παράγει ενέργεια από πράσινες πηγές», είπε.
Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ, Άριστος Δαμιανού, έκανε λόγο για αποτυχημένες και λανθασμένες πολιτικές και μίλησε για «σκοπιμότητες και εσκεμμένη κωλυσιεργία» για την έγκαιρη διείσδυση της ΑΗΚ στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, προφανώς για να επωφεληθούν ιδιωτικές εταιρείες και ιδιωτικά συμφέροντα.
Οι βουλευτές επεσήμαναν την ανάγκη για φθηνότερη ενέργεια και μεγαλύτερη διείσδυση των ΑΠΕ, ενώ εκφράστηκαν ανησυχίες για την ενεργειακή φτώχεια και την ανάγκη στήριξης των ευάλωτων καταναλωτών.
Ο βουλευτής της ΔΗΠΑ, Αλέκος Τρυφωνίδης, αναφέρθηκε σε «σκιές» και «παρασκήνια» για ιδιωτικοποίηση μέρους της ΑΗΚ ή μέρους της παραγωγής της ή κάποιες από τις συμβατικές μονάδες όπως η Δεκέλεια, ξεκαθαρίζοντας πως η ΔΗΠΑ είναι ενάντια σε οποιαδήποτε μορφή ιδιωτικοποίησης της ΑΗΚ.
Μελέτη για GSI
Ο κ. Πέτρου έκανε γνωστό ότι η ΑΗΚ σχεδιάζει να προχωρήσει σε διαγωνισμό για μελέτη σχετικά με τις επιπτώσεις της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου-Ελλάδας-Ισραήλ μέσω του υποθαλάσσιου καλωδίου Great Sea Interconnector (GSI). Η μελέτη, δαπάνης €350.000, θα εξετάσει τις οικονομικές και τεχνικές επιπτώσεις του έργου στην ΑΗΚ.
