Τι κοινό έχουν η πρώτη κυρία της Κύπρου Φιλίππα Χριστοδουλίδου Καρσερά, η Μαρία Εβίτα Ντουάρτε ντε Περόν και η βασίλισσα των Ελλήνων Φρειδερίκη Μπράουνσβαϊγκ; Το μόνο σίγουρο είναι ότι έχουν μια τεράστια διαφορά.
Η Φρειδερίκη
Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πόλεμου, το 1947, η βασίλισσα και βασιλομήτωρ Φρειδερίκη ίδρυσε τις «παιδουπόλεις», ένα δίκτυο 53 ιδρυμάτων στην Ελλάδα, με στόχο την προστασία ορφανών και άπορων παιδιών μετά τον Εμφύλιο. Δημιουργήθηκε προς αυτό τον σκοπό ένα ταμείο και μια επιτροπή εράνων που στην πορεία μετεξελίχθηκε στο Βασιλικό Ίδρυμα Πρόνοιας και το οποίο το 1970 πήρε το όνομα «Εθνικός Οργανισμός Προνοίας». Σύμφωνα με διαθέσιμα στοιχεία από το ταμείο αυτό βοηθήθηκαν πάνω από 30.000 παιδιά τα οποία σε κάθε ευκαιρία υμνούσαν την ελεήμονα βασίλισσα για την προστασία που τους έδειξε. Γύρω από τα παιδιά και τις παιδουπόλεις και αρκετές χιλιάδες, γιατροί, δάσκαλοι και άλλο βοηθητικό προσωπικό οι οποίοι επίσης υμνούσαν τη βασίλισσα, υποστηρίζοντας ταυτόχρονα τη βασιλεία στην Ελλάδα.
Η Εβίτα Περόν
Στην Αργεντινή στις 8 Ιουλίου 1948 λειτούργησε για πρώτη φορά το φιλανθρωπικό ίδρυμα Εύα Περόν. Ήταν η απάντηση της πρώτης κυρίας της Αργεντινής, στις κοσμικές αριστοκράτισσες του Μπουένος Άιρες, οι οποίες απέρριψαν την τριτοκλασάτη ηθοποιό από τους δικούς τους αγαθοεργούς κύκλους. Η Εβίτα βασικά έλαβε μεγάλη υποστήριξη από την πολιτική βάση των Περονικών, δηλαδή τους χαμηλόμισθους Αργεντινούς και μέλη της εργατικής τάξης γνωστών ως ντεσκαμισάντος, «χωρίς πουκάμισο». Το ίδρυμα της Εύας Περόν στηριζόμενο σε συνεισφορές των συνδικάτων και των επιχειρήσεων, καθώς και σε μέρος των εσόδων των λαχείων, χρηματοδότησε την ανέγερση νοσοκομείων, σχολείων, ορφανοτροφείων, οίκων ευγηρίας και άλλων φιλανθρωπικών ιδρυμάτων. Όταν η Εβίτα Περόν πέθανε έκλαψε γι' αυτήν όλη η Αργεντινή εξ ου και το άσμα «Don't cry for me Argentina».
Η κυρία Φιλίππα
Τον Μάρτιο του 2023, η κ. Φιλίππα Καρσερά Χριστοδουλίδη παρέλαβε τη σκυτάλη από την κ. Άντρη Μουστακούδη Αναστασιάδη αναλαμβάνοντας τη διαχείριση του Ανεξάρτητου Φορέα Κοινωνικής Στήριξης. Η εξαγγελία της ίδρυσης του φορέα έγινε στις 8 Ιουνίου 2015 στο Προεδρικό Μέγαρο. Ξεκίνησε ως ένα ταμείο στήριξης φοιτητών που λόγω οικονομικών προβλημάτων αναγκάζονταν να διακόψουν τις σπουδές τους. Από το 2014 μέχρι και το 2023 η κ. Αναστασιάδη κατάφερε να συγκεντρώσει στο ταμείο του φορέα το συνολικό ποσό των €4,2 εκατ. ενώ η κ. Καρσερά συγκέντρωσε μόνο κατά τους εννέα μήνες του έτους 2023, το ποσό των €2,2 εκατ. Από τα €6,4 εκατ. που συγκεντρώθηκαν τα τελευταία 10 χρόνια δαπανήθηκαν τα €4,3 εκατ. για την κοινωνική στήριξη 3.721 φοιτητών.
Η κ. Καρσερά ανακοίνωσε ότι επί της προεδρίας της θα υπάρξει διεύρυνση των δικαιούχων. Βοήθεια θα δίνεται σε α) ορφανά παιδιά από δύο γονείς β) παιδιά των θυμάτων από την έκρηξη στο Μαρί το 2011 και εν ώρα δημοσίου καθήκοντος γ) παιδιά των εγκλωβισμένων δ) παιδιά που μέχρι την ενηλικίωσή τους ήταν κάτω από την κηδεμονία της διευθύντριας Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας ε) για μονογονείς με τέσσερα και άνω παιδιά στ) για πολύτεκνους με πέντε και άνω εξαρτώμενα παιδιά.
Τα κοινά
Επανερχόμαστε στο αρχικό μας ερώτημα. Τι κοινό έχουν η κυρία Καρσερά, η βασίλισσα Φρειδερίκη και η Εβίτα Περόν; Και οι τρεις κυρίες θα μπορούσε κανείς εύκολα να πει ότι είναι ευαίσθητες ψυχές και ότι εμφορούνται από υψηλά φιλανθρωπικά αισθήματα. Και οι τρεις ανέλαβαν και αναλαμβάνουν την ίδρυση ταμείων και ιδρυμάτων προς στήριξη των φτωχών και των κατατρεγμένων στις χώρες που έζησαν και ζουν. Ποια η διαφορά μεταξύ τους; Τη δεκαετία του 1940, ούτε η Ελλάδα, ούτε η Αργεντινή είχαν κράτη προνοίας, οπότε η βασίλισσα και η πρώτη κυρία της Αργεντινής ανέλαβαν τη στήριξη των φτωχών τάξεων. Με όλα τα θετικά και αρνητικά που μπορεί να έχουν τέτοιου είδους πρωτοβουλίες. Στην Κύπρο του 21ου αιώνα τι σκοπό εξυπηρετούν τέτοιου είδους ταμεία; Μάλλον η κ. Καρσερά, όπως και οι προηγούμενες πρώτες κυρίες, θεωρούν ότι ζουν σε λάθος εποχή.
Τα κακόφημα ταμεία
Αν κρίνουμε από τις αντιδράσεις στη Βουλή αλλά και στο επίπεδο της Κοινωνίας των Πολιτών, στην Κύπρο υπάρχει μια διάχυτη απέχθεια σε ό,τι αφορά τη λειτουργία τέτοιου είδους ταμείων. Είναι θεμιτό να ιδρύονται ταμεία ελεημοσύνης σε ένα ευρωπαϊκό κράτος το οποίο το 2023 είχε μερικά δισεκατομμύρια πλεόνασμα; Αντί η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη να έρθει να οργανώσει ένα σοβαρό κράτος προνοίας, έρχεται να υποβαθμίσει το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας με την πρώτη κυρία να αναλαμβάνει σε έκδοση combo καθήκοντα βασίλισσας Φρειδερίκης και Εβίτα Περόν. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι κάποια σοβαρά κριτήρια για την ενίσχυση των σπουδών των φοιτητών και όχι ελεημοσύνη για να προσελκύονται νέοι πελάτες-ψηφοφόροι. Αν πρέπει να βοηθήσουμε τους φτωχούς που υπάρχουν και υποφέρουν αυτό δεν θα λυθεί με τσεκ που θα ταχυδρομούνται από το Προεδρικό.
Υπάρχει επιπλέον και μια διάχυτη καχυποψία ότι το ταμείο στα χέρια της πρώτης κυρίας θα μπορούσε να μετατραπεί και σε όχημα ξεπλύματος βρόμικου χρήματος ή και μέσο δωροδοκίας του ίδιου του Προέδρου της Δημοκρατίας. Ας μην μας λένε ότι το ταμείο θα ελέγχεται από τον γενικό λογιστή και τον Γενικό ελεγκτή. Ούτε οι πρώην ούτε οι νυν γενικοί λογιστές και ελεγκτές επιχείρησαν να ελέγξουν το ταμείο σοβαρά και συστηματικά. Ούτε ποτέ είδαμε τους γενναιόδωρους δωρητές στα ταμεία αυτά, ούτε βέβαια είχαμε πάντα την ευκαιρία να διαπιστώσουμε έναντι τι πιθανών ανταλλαγμάτων από το κράτος έκαναν τις δωρεές τους. Απεναντίας είδαμε πάμπολλα ρεζιλίκια, τα οποία ανέδειξαν το αυτονόητο. Ότι τα ταμεία τουλάχιστον για τους προηγούμενους Προέδρους λειτούργησαν πελατειακά και ρουσφετολογικά προς όφελος της δημοφιλίας τους.
Τα τσεκκούδκια
Οι τελευταίοι Πρόεδροι της Δημοκρατίας το έκαναν με σχετικά αισχρό τρόπο.
Μερικούς μήνες πριν τις προεδρικές του 2013 από το Προεδρικό του Δημήτρη Χριστόφια άρχισαν να αποστέλλονται επιταγές (τα γνωστά τσεκκούδκια) μαζί με συνοδευτική επιστολή που έλεγε:
«Αγαπητέ φίλε/φίλη, μαζί με τις θερμές μας ευχές για το νέο έτος είμαστε στην ευχάριστη θέση να σας παραδώσουμε σήμερα αυτή την οικονομική στήριξη που γνωρίζουμε πόσο πολύ έχετε ανάγκη».
Το περίφημο ταμείο αλληλεγγύης είχε ιδρύσει ο ίδιος ο Δημήτρης Χριστόφιας μόλις ανέλαβε την προεδρία της χώρας ακριβώς για να παρέχει ενίσχυση σε Κύπριους πολίτες... κατά προτίμηση μελών του κόμματός του που είχαν οικονομικά προβλήματα.
Στο σχετικό ταμείο δεν βρέθηκαν ποτέ άλλα παραστατικά εκτός των επιταγών και στοιχείων για δωρεές από φυσικά ή νομικά πρόσωπα που κλήθηκαν από τον ίδιο τον Πρόεδρο να συνεισφέρουν. Όλα τα ποσά του ταμείου συμπτωματικά μοιράστηκαν στην προεκλογική περίοδο και συγκεκριμένα από τις 18/12/2012 μέχρι τις 15/2/2013, με αποτέλεσμα ο λογαριασμός του ταμείου αλληλεγγύης να παρουσιάζει μηδενικό υπόλοιπο στις 28 Φεβρουαρίου, όταν και τυπικά ο κ. Χριστόφιας αποχώρησε από το Προεδρικό Μέγαρο.
Η κυρία Άντρη
Από το 2014 μέχρι και το 2023 η κ. Αναστασιάδη κατάφερε να συγκεντρώσει στο ταμείο του φορέα της το συνολικό ποσό των €4,2 εκατ. Ούτε επί των ημερών της υπήρχε διαφάνεια για το ποιος συνείσφερε, παρά το ότι υπήρχε έλεγχος από το Γενικό Λογιστήριο του κράτους και την Ελεγκτική Υπηρεσία. Αυτό που αποκαλύφθηκε βέβαια είναι ότι στο συγκεκριμένο ταμείο έκανε εισφορά ύψους €500.000 ο Σαουδάραβας σεΐχης και προσωπικός φίλος του Νίκου Αναστασιάδη, ο οποίος, έλαβε από το Υπουργικό Συμβούλιο του κ. Αναστασιάδη συνολικά 41 «χρυσά» διαβατήρια για τα μέλη της οικογένειάς του και τις δύο συζύγους του. Πρόκειται για τον Σαουδάραβα που παραχώρησε ιδιωτικό αεροπλάνο στον κ. Αναστασιάδη για να μεταβεί οικογενειακώς στις Σεϋχέλλες για διακοπές. Σύμφωνα με τον τέως Γενικό Ελεγκτή και τα 41 «χρυσά» διαβατήρια παραχωρήθηκαν παράνομα.
Οι σκιές
Παρ' όλα αυτά ο Νίκος Χριστοδουλίδης και η σύζυγός του επιμένουν να συνεχίσουν τα ίδια ρεζιλίκια και σήμερα διεκδικώντας τις ίδιες αδιαφανείς διαδικασίες. Οι σκιές ξεκινούν από το γεγονός ότι τα ονόματα των δωρητών δεν δημοσιοποιούνται, επειδή -όπως είπε η κυρία Καρσερά- θέλουν να παραμείνουν ανώνυμοι, είτε λόγω ταπεινοφροσύνης, είτε για λόγους ασφάλειας. Υπέδειξε δε ότι, εάν υλοποιηθεί η πρόταση νόμου του ΔΗΣΥ για αποκάλυψη των δωρητών του φορέα, «θα δίνουν τα λεφτά τους αλλού»! Άρα, ο φορέας δεν θα έχει έσοδα και δεν θα μπορεί να συνεχίσει το σημαντικό φιλανθρωπικό έργο που επιτελεί σήμερα». Ξεκάθαρη και κυρίως διάτρητη η συλλογιστική σε σημείο που κάποιος θα μπορούσε να ρωτήσει: Μήπως μετά τις εξαγγελίες της κ. Καρσεράς να αναμένουμε ότι θα καταργηθεί το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας, με την πρώτη κυρία να αναλαμβάνει σε έκδοση combo καθήκοντα βασίλισσας Φρειδερίκης και Εβίτα Περόν;
Τα ερωτηματικά δεν αφορούν μόνο την πρώτη κυρία. Γιατί άραγε διαφωνεί η αντιπολίτευση; Μήπως διότι θέλει αξιοκρατικούς μηχανισμούς παραχώρησης κάποιων επιδομάτων; Μάλλον διαφωνεί διότι γνωρίζει ότι μέσω τέτοιων ταμείων το Προεδρικό θα κτίσει τσάμπα από σήμερα την προεκλογική του εκστρατεία για την επανεκλογή Χριστοδουλίδη το 2028. Το έκαναν οι ίδιοι, τώρα θέλουν να εμποδίσουν τον Χριστοδουλίδη να το επαναλάβει.
