Οι πρόσφατες αναβαθμίσεις της πιστοληπτικής ικανότητας της Κύπρου, και κυρίως η τελευταία, διπλή αναβάθμιση, στην κατηγορία A3 από τον οίκο Moody’s, από Baa2, δεν στάθηκαν αρκετές για να ανατρέψουν το βεβαρημένο κλίμα που επικρατεί στην κοινωνία γύρω από την οικονομία. Αντίθετα, η αναβάθμιση, απότοκο της θετικής επίδοσης των υπόλοιπων δεικτών μακροοικονομικής απόδοσης της Κύπρου, μάλλον προκάλεσε αποστροφή στους συμπολίτες μας, επειδή δεν είδαν τη θετική επίπτωση της στην «πραγματική» οικονομία. Κάποιοι, μάλιστα, έσπευσαν να υποβαθμίσουν το σημαντικό γεγονός ότι η Κύπρος, φέτος, ολοκλήρωσε μια δύσκολη και ανηφορική διαδρομή δεκατριών και πλέον ετών, σταδιακής και επίπονης βελτίωσης της πιστοληπτικής της ικανότητας.
Όντως, αυτή τη στιγμή, η συγκεκριμένη αναβάθμιση, που πιστώνεται θετικά στη διακυβέρνηση Ν. Χριστοδουλίδη, δεν μεταφράζεται σε βελτίωση των καθημερινών οικονομικών συνθηκών της συντριπτικής πλειοψηφίας των συμπολιτών μας, που βιώνουν τη συνεχιζόμενη, αν και επιβραδυνόμενη, αύξηση του κόστους ζωής, στέγασης και ενέργειας. Και δεν μεταφράζεται θετικά, επειδή οι δυσκολίες αυτές οφείλονται σε άλλους λόγους, ξεχωριστούς από την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας.
Παρ' όλα αυτά, κανένας δεν πρέπει να παραγνωρίζει ότι η, τυχόν, μη συνεχιζόμενη βελτίωση της πιστοληπτικής μας θέσης θα έκανε την υφιστάμενη δύσκολη κατάσταση ακόμη δυσκολότερη για όλους. Και τούτο, επειδή η οικονομία μιας χώρας δεν διαχωρίζεται σε «πραγματική» και πλασματική και ούτε μπορούν να ευημερούν οι άνθρωποι αν δεν «ευημερούν» και οι αριθμοί.
Αν, για παράδειγμα, η πιστοληπτική ικανότητα της χώρας μας δεν παρουσίαζε βελτίωση, τότε θα συνεχίζαμε να ήμασταν υποχρεωμένοι να δανειζόμαστε χρήματα από τις διεθνείς αγορές, με μεγαλύτερο κόστος. Η διαχείριση και εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους θα ήταν δυσκολότερη, η προσέλκυση ξένων ποιοτικών επενδύσεων επισφαλέστερη και οι όποιες κοινωνικές παροχές και κρατικές δαπάνες μειωμένες ή αδύνατες.
Αν, δε, παρατηρούσαμε οπισθοδρόμηση στα δημόσια οικονομικά και υποβάθμιση της πιστοληπτικής μας ικανότητας, τότε τα πράγματα θα γίνονταν ξανά πολύ άσχημα πολύ γρήγορα, όπως είχε συμβεί στο όχι και τόσο μακρινό παρελθόν. Αρκεί μόνο να υπογραμμιστεί ότι η Κύπρος βρισκόταν για χρόνια στην κατηγορία «σκουπίδια» και κατάφερε να ανέβει σε αξιόπιστη επενδυτική βαθμίδα μόλις το 2018.
Αυτή η μεγάλη και δύσκολη διαδρομή δεν ολοκληρώνεται, όμως, εδώ. Αντίθετα, αυτό είναι το τέλος της αρχής μιας διαρκούς πορείας διατήρησης και βελτίωσης της αξιοπιστίας μας. Γι' αυτό, τώρα, που η κατάσταση των δημόσιων οικονομικών μας το επιτρέπει, δεν πρέπει να επαναπαυτούμε και ούτε να θεωρήσουμε ότι οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν, κυρίως όσον αφορά τις ανελαστικές και αποσπασματικές κρατικές δαπάνες και το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και τις συστημικές στρεβλώσεις οι οποίες το χαρακτηρίζουν, έπαψαν να υπάρχουν.
Όπως δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε ότι οι θεσμικές και λειτουργικές αδυναμίες του κράτους και οι δομικές στρεβλώσεις της οικονομίας μας και του υπερσυντηρητικού τραπεζικού μας κλάδου θα συνεχίσουν να μας ταλαιπωρούν και να αποτελούν τις υποβόσκουσες χρόνιες αιτίες των παρατηρούμενων κοινωνικοοικονομικών προκλήσεων, όσες αναβαθμίσεις και αν λάβουμε.
Αφού οι αναβαθμίσεις αυτές δεν είναι ικανές από μόνες τους να βελτιώσουν την καθημερινότητά μας, αν δεν συνοδευτούν από όλα τα υπόλοιπα που πρέπει να γίνουν από όλους μας για να ξεφύγουμε από το υφιστάμενο, χαμηλού ηθικού και μειωμένης προοπτικής, οικονομικό μοντέλο-παγίδα του τύπου «μεροδούλι-μεροφάι και στο βάθος δάνειο/υποθήκη/μικροαποταμίευση/κατανάλωση» και από την όλο και αυξανόμενη ανισότητα μεταξύ των κοινωνικοοικονομικών τάξεων.
Γι' αυτό είναι που, τώρα, πρέπει να γίνουν ακόμα πιο τολμηρές τομές και συστημικές μεταρρυθμίσεις στην επιχειρούμενη ενίσχυση της ανθεκτικότητας του παραγωγικού μας μοντέλου και στην επιτυχώς επιδιωκόμενη αξιοπιστία στην εξωτερική πολιτική κατεύθυνση της χώρας μας και στην προσπάθεια επίλυσης του εθνικού μας προβλήματος, ώστε να συνδυαστούν με την κατά τεκμήριο, πλέον, υγιή και στέρεη δημοσιονομική μας κατάσταση.
Ώστε να παγιωθεί διαχρονικά η προβλεψιμότητα της Κύπρου, καθώς και η ελκυστικότητά της ως προορισμός συνειδητής επιλογής, και όχι μόνο ως έσχατης ανάγκης, ξένων βιώσιμων επενδύσεων, αλλά και ως τόπος με πραγματικά θετική προοπτική για τους ίδιους τους κατοίκους του. Επειδή χωρίς αυτή την πολυεπίπεδη παγίωση ισχυρών πολιτειακών χαρακτηριστικών δεν θα είναι δυνατός ο απαραίτητος μεσοπρόθεσμος και μακροπρόθεσμος αναπτυξιακός προγραμματισμός. Τέτοιος προγραμματισμός, που, μαζί με τις υπόλοιπες αναγκαίες ουσιαστικές βελτιώσεις επιπλέον των παρατηρούμενων χρήσιμων εξωραϊσμών σε επίπεδο κρατικής διαχείρισης, θα μας επιτρέψει να οικοδομήσουμε, πραγματικά, την Κύπρο του αύριο, με όρους του «αύριο» και όχι του «χθες», όπως κάναμε, εκούσια ή ακούσια, μέχρι τώρα.
