Ευθύνες σε κυβερνήσεις, κατασκευαστικές εταιρείες, εργολάβους, τοπικό δήμο και πυροσβεστική επιρρίπτει το πολυαναμενόμενο πόρισμα της ανεξάρτητης δημόσιας έρευνας για τις συνθήκες που οδήγησαν στην πολύνεκρη πυρκαγιά του Πύργου Γκρένφελ στο δυτικό Λονδίνο τον Ιούνιο του 2017.
«Η απλή αλήθεια είναι ότι όλοι οι θάνατοι μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί», είπε ο επικεφαλής της έρευνας σερ Μάρτιν Μουρ-Μπικ κατά την έναρξη της παρουσίασης του πορίσματος που εκτείνεται σε 1.700 σελίδες. Τα 72 θύματα της τραγωδίας και οι επιζώντες προδόθηκαν από την κυβέρνηση, τους διαχειριστές, τον δήμο, τους κατασκευαστές και προμηθευτές υλικών που χρησιμοποιήθηκαν στην ανακαίνιση του κτιρίου, τον αρχιτέκτονα, τους εργολάβους και την πυροσβεστική, συμπλήρωσε ο πρώην ανώτερος δικαστικός.
Η πυρκαγιά στην 24ώροφη πολυκατοικία είχε ξεκινήσει από ψυγειοκαταψύκτη σε διαμέρισμα του τέταρτου ορόφου. Οι φλόγες κάλυψαν τους υπόλοιπους 19 υψηλότερους ορόφους εντός 14 λεπτών.
Η ταχεία εξάπλωση της φωτιάς έχει αποδοθεί από το πόρισμα της πρώτης φάσης της ίδιας έρευνας στο ακατάλληλο μονωτικό και διακοσμητικό περίβλημα του κτιρίου. Αυτή η σχετικά φθηνή εξωτερική επένδυση, που βασιζόταν σε εύφλεκτο υλικό, είχε τοποθετηθεί λίγο καιρό πριν από την πυρκαγιά.
Συνοπτικά το πόρισμα καταγγέλλει:
«συστημική ανεντιμότητα» από τους κατασκευαστές της μονωτικής επένδυσης, οι οποίοι χρησιμοποίησαν «εσκεμμένες και συνεχείς στρατηγικές» για να αποκρύψουν τον κίνδυνο πυρασφάλειας των υλικών τους
«ανικανότητα» των εργολαβικών εταιρειών να λάβουν αποφάσεις περί πυρασφάλειας
«δεκαετίες αποτυχίας» διαδοχικών κυβερνήσεων από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 να αξιοποιήσουν τις «πολλές ευκαιρίες» να λύσουν το πρόβλημα των εύφλεκτων εξωτερικών επενδύσεων πολυώροφων κτιρίων
επικίνδυνη έμφαση από την πρώτη κυβέρνηση του Ντέιβιντ Κάμερον το 2010 στη χαλάρωση των κανονισμών ασφαλείας στα κτίρια που οδήγησε σε αμέλεια και καθυστερήσεις στην εφαρμογή κανόνων πυρασφάλειας
«αδιαφορία» από τον Βασιλικό Δήμο Κένσινγκτον και Τσέλσι και τον δημοτικό οργανισμό διαχείρισης του Γκρένφελ, παρά τις υποδείξεις των ενοίκων για ανησυχίες περί πυρασφάλειας
«απουσία στρατηγικής» από την Πυροσβεστική Υπηρεσία του Λονδίνου για την εκκένωση του κτιρίου και «αβάσιμη υπόθεση» ότι δεν θα μπορούσε να συμβεί μια φωτιά με τα χαρακτηριστικά του Πύργου Γκρένφελ.
Το πόρισμα δεν μπορεί να αποδώσει ποινικές ευθύνες, αλλά θα μπορούσε να αξιοποιηθεί από τη Μητροπολιτική Αστυνομία η οποία διεξάγει αυτό που έχει περιγραφεί ως «η πιο περίπλοκη αστυνομική έρευνα στην ιστορία της Βρετανίας». Έχουν ταυτοποιηθεί ως ύποπτοι διάπραξη αδικημάτων όπως ανθρωποκτονία από αμέλεια κατά συρροή, απάτη, παρακώλυση δικαιοσύνης κ.ά. 58 άτομα και 19 οργανισμοί ή εταιρείες.
Τα αποδεικτικά στοιχεία από τον Πύργο συλλέγονταν επί 415 ημέρες και βρίσκονται σε μια αποθήκη του Λονδίνου, σε ποσότητα που θα γέμιζε 25 διώροφα λεωφορεία.
Το πόρισμα περιλαμβάνει επίσης 58 συστάσεις για τη λήψη μέτρων ώστε να αποφευχθεί ανάλογη τραγωδία στο μέλλον, όπως η υποχρεωτική έκθεση πυρασφάλειας για πολυώροφα κτίρια και η σύσταση ενός εξειδικευμένου φορέα μηχανικών πυρασφάλειας κτιρίων.
Σημειώνεται ότι μετά από τη φωτιά στον Πύργο Γκρένφελ η ίδια ή παρόμοια ακατάλληλη εξωτερική επένδυση έχει εντοπιστεί σε 4.613 ψηλά κτίρια της Βρετανίας, με τις εργασίες αντικατάστασης να έχουν ξεκινήσει σε λιγότερα από τα μισά.
Τη δέσμευση ότι η τραγωδία του Πύργου Γκρένφελ του Λονδίνου και το σημερινό πόρισμα για τις συνθήκες που οδήγησαν σε αυτή θα σηματοδοτήσουν «στιγμή αλλαγής», έδωσε ο Βρετανός Πρωθυπουργός σερ Κιρ Στάρμερ.
Αντιδρούσε από το βήμα της Βουλής των Κοινοτήτων στο πόρισμα της ανεξάρτητης έρευνας υπό τον σερ Μάρτιν Μουρ-Μπικ που διαπίστωσε ευθύνες κυβερνήσεων, κατασκευαστικών εταιρειών, δημοτικών αρχών, εργολάβων και πυροσβεστικής για τους θανάτους 72 ενοίκων από πυρκαγιά που εξαπλώθηκε ραγδαία στο 24ωροφο κτίριο τον Ιούνιο του 2017.
Η τραγωδία «δε θα έπρεπε ποτέ να είχε συμβεί», είπε ο κ. Στάρμερ, κάνοντας επίσης λόγο για «πολυαναμενόμενη ημέρα αλήθειας» η οποία πρέπει να οδηγήσει σε «ημέρα δικαιοσύνης».
Μιλώντας για ανάγκη αλλαγής όχι μόνο πολιτικών αλλά και νοοτροπίας, ο σερ Κιρ σημείωσε: «Αυτή η τραγωδία θέτει θεμελιώδη ερωτήματα για το είδος της χώρας που είμαστε. Μια χώρα όπου οι φωνές των ανθρώπων της εργατικής τάξης και εκείνων με διαφορετικό χρώμα δέρματος έχουν επανειλημμένως αγνοηθεί και απορριφθεί. Μια χώρα όπου ένοικοι σε μια πολυκατοικία κοινωνικής στέγασης σε ένα από τα πιο πλούσια μέρη της επικράτειας αντιμετωπίζονται ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας, αγνοούνται κατά τρόπο επαίσχυντο».
Είπε ότι η κυβέρνηση θα μελετήσει το σύνολο των 58 συστάσεων του πορίσματος του σερ Μάρτιν και θα απαντήσει ενδελεχώς εντός έξι μηνών. Στη συνέχεια θα προβαίνει σε ετήσιες ενημερώσεις της Βουλής για την πρόοδο επί των δεσμεύσεων που θα αναληφθούν.
Ως προς τα άμεσα μέτρα, ανακοίνωσε τη διακοπή ανάθεσης κρατικών συμβάσεων στις εταιρείες του κατασκευαστικού τομέα που εμπλέκονται στην τραγωδία του Γκρένφελ σύμφωνα με το πόρισμα, την επιτάχυνση της αντικατάστασης της υπάρχουσας ακατάλληλης εξωτερικής επένδυσης σε σχεδόν 4.000 πολυώροφα κτίρια στη Βρετανία και την πλήρη στήριξη σε Αστυνομία και Εισαγγελία καθώς εξετάζουν την άσκηση διώξεων στους υπεύθυνους.
Λίγο νωρίτερα, επίσης αντιδρώντας στο σημερινό πόρισμα των 1.700 σελίδων, συγγενείς θυμάτων και επιζώντες του Γκρένφελ κάλεσαν το Πρωθυπουργό να εφαρμόσει πλήρως όλες τις συστάσεις και τόνισαν πως πλέον η απόδοση δικαιοσύνης, με άσκηση διώξεων, εναπόκειται στην Αστυνομία και στην Εισαγγελία.
