Αν και φάνηκε να μπαίνει με καλούς οιωνούς ο χειμώνας, με τον φετινό Νοέμβριο να χαρακτηρίζεται ως ο καλύτερος της δεκαετίας, εντούτοις η ροή στα φράγματα μόνο ικανοποιητική δεν είναι. Οι ποταμοί και τα φράγματα ακόμα να «τρέξουν», όπως λέμε στην καθομιλουμένη και οι προβλέψεις μόνο θετικές δεν είναι, την ώρα που η πληρότητα των φραγμάτων φτάνει μόνο το 25%, δηλαδή το ¼ του κανονικού και οι ειδικοί τονίζουν πως για να καλυφθούν επαρκώς οι ποσότητες, χρειάζεται ένα θαύμα.
Ο Νοέμβριος, κατάφερε να καλύψει σχεδόν ολόκληρη τη μέση βροχόπτωση Οκτωβρίου, και έτσι το υδρολογικό έτος που αρχίζει από την 1η Οκτωβρίου έχει φτάσει στο 97% (περίπου κανονική βροχόπτωση), εντούτοις τα φράγματα παραμένουν σε πληρότητα κάτω από τις μέσες ροές γεγονός που προκαλεί ανησυχίες.
Η κατάσταση
Οι αριθμοί αποτυπώνουν την πραγματικότητα. Τα στατιστικά στοιχεία του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων δείχνουν πως το φράγμα του Κούρη, το μεγαλύτερο της Κύπρου, διαθέτει μόλις 48.004 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερό (ε.κ.μ.), ενώ η χωρητικότητά του ανέρχεται στα 115.000 ε.κ.μ. Παρόμοια εικόνα και στο δεύτερο μεγαλύτερο φράγμα, αυτό του Ασπρόκρεμμου στην Πάφο, με χωρητικότητα 52.375 ε.κ.μ., το οποίο διαθέτει 29.838 ε.κ.μ. Απογοήτευση προκαλούν οι αριθμοί και από το φράγμα της Ευρέτου, στην Πόλη Χρυσοχούς. Το τρίτο μεγαλύτερο φράγμα του τόπου διαθέτει μόλις 13.162 ε.κ.μ. νερό, με τη χωρητικότητά του να ανέρχεται στα 24.000 ε.κ.μ.
Υποφέρει η Λευκωσία
Η πλέον σοβαρή κατάσταση καταγράφεται στις επαρχίες Λευκωσίας και Πάφου και αυτό επειδή στη Λευκωσία το νερό που εισρέει στα φράγματα προορίζεται κυρίως για άρδευση. Στην Πάφο το πρόβλημα είναι σοβαρό, την ώρα που Υπουργείο Γεωργίας και ανάδοχος εταιρεία, προσπαθούν να αποκαταστήσουν τη ζημιά που προκλήθηκε από την πυρκαγιά στη μονάδα αφαλάτωσης στην περιοχή μεταξύ Κουκλιών και Μαντριών. Σύμφωνα με το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων, αναφορικά με την Πάφο, τα αποθέματα είναι ικανά να καλύψουν τις ανάγκες της επαρχίας, μέχρι την επαναφορά της μονάδας σε λειτουργία και τη λειτουργία κινητής μονάδας.
Κάθε πέρσι και καλύτερα
Η Κύπρος, όπως και πολλές άλλες χώρες της Μεσογείου, αντιμετωπίζει τα τελευταία χρόνια αυξανόμενη έλλειψη νερού. Η χαμηλή βροχόπτωση, σε συνδυασμό με την κλιματική κρίση, έχουν οδηγήσει σε μια δραματική κατάσταση όσον αφορά τα φράγματα της χώρας. Οι ποσότητες νερού που συγκεντρώθηκαν στα φράγματα είναι μακράν ανεπαρκείς για να καλύψουν τις αυξημένες ανάγκες της Κύπρου το 2025. Συγκεκριμένα ανατρέχοντας πίσω, η καλύτερη χρονιά για τα κυπριακά φράγματα, καταγράφηκε την περίοδο 2018-2019, όπου εισέρρευσαν 265.040 ε.κ.μ. νερό. Δεύτερη καλύτερη περίοδος της δεκαετίας, ήταν η χρονιά 2019-2020, με τα φράγματα να λαμβάνουν 135.950 ε.κ.μ. νερό. Για να βρούμε την τρίτη καλύτερη επίδοση, πρέπει να πάμε αρκετά πίσω και στην περίοδο 2014-2015, δηλαδή δέκα ολόκληρα χρόνια πίσω, όταν η εισροή στα φράγματα ανήλθε στα 116.350 ε.κ.μ. νερό. Χειρότερη περίοδος της τελευταίας δεκαετίας, η χρονιά 2015-2016, όπου μόλις 17.910 ε.κ.μ. νερό εισέρρευσαν στα κυπριακά φράγματα. Φέτος, μέχρι σήμερα η εισροή αγγίζει μόλις τα 4.403 ε.κ.μ. νερό (μέτρηση μέχρι τη 12η Δεκεμβρίου).
Δύσκολη η κατάσταση
Τα τελευταία χρόνια, η Κύπρος υποφέρει από την παρατεταμένη ανομβρία. Μιλώντας στον «Π», η Γιάννα Οικονομίδου, ανώτερη εκτελεστική μηχανικός του ΤΑΥ δήλωσε πως «μόνο με θαύμα, μπορούν να καλυφθούν πλήρως οι ανάγκες στα φράγματα» και αυτό γιατί θα πρέπει η βροχή να ξεπερνά τα 100 χιλιοστά, επί καθημερινής βάσεως για περισσότερο από δύο μήνες. Ως εκ τούτου, ανέφερε η κ. Οικονομίδου «η συνολική εισροή από την περασμένη Δευτέρα, μέχρι και την Πέμπτη, έχει φέρει μόλις 212 χιλιάδες κυβικά μέτρα νερό με τη μεγαλύτερη να καταγράφεται στο φράγμα του Κούρη μόλις με 58 χιλιάδες και του Ασπρόκρεμμου με 33 χιλιάδες κυβικά μέτρα νερό». «Η συνολική αποθηκευμένη ποσότητα παραμένει στα 73,6 ε.κ.μ. νερό το οποίο αντιστοιχεί σε 25,3% πληρότητα σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή μέρα που η πληρότητα βρισκόταν στο 47,1%», εξηγεί στον «Π», η κ Οικονομίδου, προσθέτοντας πως για το 2025 δεν θα υπάρξουν περικοπές, ωστόσο για 2026, με την υφιστάμενη κατάσταση στα φράγματα, θα υπάρξουν δυσκολίες.
Δεν υπάρχουν άμεσες λύσεις
Δέον να σημειωθεί ότι την προηγούμενη Τετάρτη, η υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Μαρία Παναγιώτου, παρουσίασε σε συνέντευξη Τύπου, το πρόγραμμα δράσης του υπουργείου για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας. Η αρμόδια υπουργός εξήγησε πως υπερδιπλάσια παραγωγή νερού από μονάδες αφαλάτωσης, αναμένονται από τις αρχές της επόμενης δεκαετίας.
Συγκεκριμένα όπως εξήγησε η κ. Παναγιώτου, στα 510.000 κυβικά μέτρα την ημέρα από 235.000 κυβικά μέτρα την ημέρα που είναι σήμερα θα φτάνει στην αρχή της επόμενης δεκαετίας η παραγωγή από τις σταθερές και κινητές μονάδες αφαλάτωσης, καλύπτοντας 100% τις ανάγκες σε πόσιμο νερό για τις επόμενες δεκαετίες, δήλωσε κατά την παρουσίαση. Η κ. Παναγιώτου έκανε ιδιαίτερη αναφορά στις νέες μονάδες αφαλάτωσης και στην επέκταση των υφιστάμενων, εξηγώντας ότι με την ολοκλήρωση του προγράμματος στην αρχή της επόμενης δεκαετίας οι τέσσερις υφιστάμενες σήμερα μονάδες θα αυξηθούν σε έξι με μεγαλύτερη δυναμικότητα, η οποία σε συνδυασμό με τις τέσσερις κινητές μονάδες θα φτάνει συνολικά τα 510.000 κυβικά μέτρα την ημέρα από 235.000 κυβικά μέτρα την ημέρα σήμερα, καλύπτοντας στο 100% τις ανάγκες σε πόσιμο νερό για τις επόμενες δεκαετίες.
