Στο τελικό της στάδιο βρίσκεται η πολύκροτη έρευνα της Αρχής κατά της Διαφθοράς για το «Κράτος-Μαφία». Η επικεφαλής της ομάδας που ανέλαβε την έρευνα, η νομικός εγνωσμένου κύρους και διεθνούς εμβέλειας Gabrielle Louise McIntyre, θα ερχόταν στην Κύπρο αυτή την εβδομάδα με σκοπό να ολοκληρώσει τις ακροάσεις των μαρτύρων. Ωστόσο, η κάθοδος της κ. McIntyre στην Κύπρο έλαβε αναβολή τριών εβδομάδων εξαιτίας ενός απρόσμενου σοβαρού κωλύματος που προέκυψε σε ένα από τα μέλη της ομάδας που διερευνά την υπόθεση.
Σύμφωνα με τον επίτροπο Διαφάνειας, Χάρη Πογιατζή, το πόρισμα για το «Κράτος-Μαφία» αναμένεται να τεθεί ενώπιον της Αρχής κατά της Διαφθοράς μέχρι τα τέλη Μαΐου. Ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, ο οποίος ελέγχεται για μια σειρά από κατ’ ισχυρισμό πράξεις διαφθοράς που του καταλογίζονται στο βιβλίο του Μακάριου Δρουσιώτη «Κράτος Μαφία», θα καταθέσει τελευταίος. Μέχρι στιγμής, οι μάρτυρες που κατέθεσαν ξεπέρασαν τους 100, μεταξύ των οποίων πρώην κρατικοί αξιωματούχοι και υπουργοί, πολιτικοί και δημοσιογράφοι.
Χωρίς ανακριτικές εξουσίες
Επί της διαδικασίας: Στην περίπτωση που η Αρχή κατά της Διαφθοράς διαπιστώσει ότι από το πόρισμα προκύπτουν στοιχεία που παραπέμπουν σε ενδεχόμενη διάπραξη ποινικών αδικημάτων από πλευράς Νίκου Αναστασιάδη, τότε, το πόρισμα θα διαβιβαστεί στον Γενικό Εισαγγελέα με εισήγηση για διενέργεια ποινικής έρευνας. Μπροστά σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, τόσο ο Γενικός Εισαγγελέας όσο και ο Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας αναμένεται ότι δεν θα έχουν οποιαδήποτε εμπλοκή στην υπόθεση καθώς διετέλεσαν υπουργοί του Νίκου Αναστασιάδη, με τον τελευταίο, στη συνέχεια, να τους διορίζει ως επικεφαλής της Νομικής Υπηρεσίας. Το πόρισμα της Αρχής θα μελετηθεί από το Ποινικό Τμήμα της Νομικής Υπηρεσίας όπου προΐσταται εισαγγελέας. Αν η απόφαση είναι η διενέργεια ποινικής έρευνας, τότε, θα αναλάβει τη διερεύνηση της υπόθεσης η Αστυνομία. Με την ολοκλήρωση της ποινικής έρευνας, το πόρισμα της Αστυνομίας θα τεθεί ενώπιον του Γενικού Εισαγγελέα, ο οποίος θα αποφασίσει κατά πόσο θα προχωρήσει στην ποινική δίωξη του κ. Αναστασιάδη.
Εάν η Αρχή κατά της Διαφθοράς διέθετε ανακριτικές εξουσίες δεν θα συζητούσαμε σήμερα το ενδεχόμενο εξαίρεσης του Γενικού Εισαγγελέα και του Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα καθώς τη διενέργεια της ποινικής έρευνας θα αναλάμβαναν ποινικοί ανακριτές που θα διορίζονταν από την Αρχή κατά της Διαφθοράς. Ενώπιον του Γενικού Εισαγγελέα θα ετίθετο μόνο το πόρισμα της ποινικής ανάκρισης που διενήργησε η Αρχή κατά της Διαφθοράς, με εισήγηση για δίωξη ή μη του Νίκου Αναστασιάδη.
Η εισήγηση Ηλία Στεφάνου
Σε πρόσφατη ομιλία του σε εκδήλωση της ανεξάρτητης Αρχής κατά της Διαφθοράς, ο γνωστός ποινικολόγος Ηλίας Στεφάνου ένωσε τη φωνή του με τους πολιτικούς, βουλευτές και νομικούς που υποστηρίζουν ότι η Αρχή κατά της Διαφθοράς θα πρέπει να αποκτήσει ανακριτικές εξουσίες για να διεκπεραιώνει με ανεξαρτησία και αποτελεσματικότητα το δύσκολο έργο της. Σήμερα, για να αποφασιστεί η διενέργεια μιας ποινικής έρευνας για διαφθορά με βάση πόρισμα από την Αρχή κατά της Διαφθοράς θα πρέπει να δώσει οδηγίες ο Γενικός Εισαγγελέας.
Συγκεκριμένα, ο κ. Στεφάνου προέβη στην πιο κάτω εισήγηση: «Να υιοθετηθεί στο αμέσως επόμενο διάστημα ένα αμιγώς ανακριτικό μοντέλο διερεύνησης αδικημάτων διαφθοράς, όπως ισχύει σε άλλες ευρωπαϊκές δικαιοδοσίες, το οποίο να προβλέπει ανακριτικές εξουσίες στην Αρχή κατά της Διαφθοράς, οι έμπειροι ανακριτές της οποίας (αποσπασμένοι από την Αστυνομία ανακριτές ή συνταξιούχοι αξιωματικοί της Αστυνομίας, δικηγόροι ή εμπειρογνώμονες ανά περίπτωση) να συλλέγουν μαρτυρικό υλικό και να ολοκληρώνουν τον ανακριτικό φάκελο, ο οποίος να μπορεί να τίθεται ενώπιον δικαστηρίου χωρίς τη μεσολάβηση άλλης υπηρεσίας και να εισηγείται προς τον Γενικό Εισαγγελέα την καταχώριση ή μη ποινικής υπόθεσης. Τελικός κριτής, βεβαίως, βάσει του Συντάγματος θα πρέπει να είναι ο Γενικός Εισαγγελέας. Το Σύνταγμα, όμως, δεν εμποδίζει άλλη Αρχή να διεξάγει έρευνα, αν νόμος το ορίζει. Ο δε ρόλος του Γενικού Εισαγγελέα δεν αναιρείται αφού αυτός έχει την εξουσία δίωξης και προώθησης της υπόθεσης ενώπιον δικαστηρίου. Σε περίπτωση δε άρνησης του Γενικού Εισαγγελέα να καταχωρίσει υπόθεση που προωθήθηκε με εισήγηση για δίωξη από την Αρχή κατά της Διαφθοράς, να δίνεται από μέρους του ειδική και πλήρης αιτιολογία ώστε να διασφαλίζεται η διαφάνεια και το δημόσιο συμφέρον».
Με έναν μόνιμο υπάλληλο
Η Αρχή κατά της Διαφθοράς στελεχώνεται σήμερα από έξι υπαλλήλους εκ των οποίων μόνιμο προσωπικό είναι μόνο ο κλητήρας. Ένας λειτουργός οικονομικών θεμάτων υπηρετεί με απόσπαση, ενώ οι υπόλοιποι τέσσερις υπάλληλοι, μια διοικητική λειτουργός και τρεις γραμματειακοί λειτουργοί, είναι εναλλάξιμο προσωπικό. Με αυτό το προσωπικό μπορεί η Αρχή να επιτελέσει αποτελεσματικά το έργο της; Σαφέστατα, όχι. Ενώπιον της Αρχής υποβλήθηκαν, μέχρι σήμερα, 340 καταγγελίες, διερεύνησε τις 110 ενώ καλείται, παράλληλα, να εφαρμόσει τη νομοθεσία για το λόμπι. Σύμφωνα με τον επίτροπο Διαφάνειας, ο απαιτούμενος αριθμός προσωπικού για την επιτέλεση του έργου της Αρχής υπολογίζεται σε περίπου 25 πρόσωπα.
Ο επίτροπος Διαφάνειας και τα λοιπά μέλη της Αρχής κατά της Διαφθοράς θεωρούν ότι η μοναδική οδός που επιτυγχάνει την πλήρη ανεξαρτησία της Αρχής είναι η μετατροπή της σε νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, όπως προβλέπει η πρόταση νόμου που κατέθεσε ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Δημήτρης Δημητρίου και εκκρεμεί προς συζήτηση. Δεν τίθεται θέμα αύξησης του προϋπολογισμού, απλώς θα παύσει να υπάρχει ο έλεγχος από κρατικές υπηρεσίες τις οποίες ελέγχει η Αρχή, έλεγχος ο οποίος επηρεάζει την ανεξαρτησία της και έχει, πολλές φορές, προκαλέσει προβλήματα.
Νέες προεδρικές υποσχέσεις
Ο επίτροπος Διαφάνειας, Χάρης Πογιατζής, στη χθεσινή συνάντηση που είχε με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη έλαβε εκ νέου διαβεβαιώσεις ότι θα του παρασχεθεί το απαιτούμενο προσωπικό. Τις ίδιες διαβεβαιώσεις έλαβε και πριν έναν χρόνο από την υφυπουργό παρά τω Προέδρω, Ειρήνη Πική, και μάλιστα ενώπιον της Βουλής αλλά το πρόβλημα με την έλλειψη προσωπικού παραμένει.
Στις δημόσιες τοποθετήσεις του ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης εξήρε το έργο της Αρχής κατά της Διαφθοράς και εξέφρασε προς τον επίτροπο Διαφάνειας την πλήρη στήριξή του. «Σας προσεγγίζουμε σεβόμενοι απόλυτα την ανεξαρτησία σας. Είμαστε εδώ για να σας στηρίξουμε και σήμερα οποιαδήποτε θέματα υπάρχουν θα τα λύσουμε», διαβεβαίωσε τον κ. Πογιατζή ο Πρόεδρος.
12 έρευνες
Στην Αρχή κατά της Διαφθοράς υποβλήθηκαν, μέχρι σήμερα, 340 καταγγελίες. Με το προσωπικό που διαθέτει, κατάφερε να εξετάσει τις 110 καταγγελίες, από τις οποίες απορρίφθηκαν οι 98. Για τις υπόλοιπες 12 καταγγελίες δόθηκαν οδηγίες για διερεύνηση. Μέχρι σήμερα ολοκληρώθηκε η εξέταση δυο καταγγελιών που αφορούσαν τον Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα, Σάββα Αγγελίδη, οι οποίες και απορρίφθηκαν.
