Εντείνονται οι ανησυχίες αναφορικά με τον κίνδυνο να προκύψουν και νέες καταδίκες εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας εξαιτίας του τρόπου διαχείρισης του μεταναστευτικού-προσφυγικού από κυπριακής πλευράς, μετά και την καταδικαστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου που δικαίωσε τους δύο Σύρους αιτητές ασύλου που υπέστησαν push back, καλώντας την Κύπρο να πληρώσει 44.000 ευρώ στους δύο πρόσφυγες.
Σε αυτή τη φάση, η Λευκωσία εξετάζει τις επιλογές της, με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη να διαβεβαιώνει ότι οι αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους, «μαζί και η Νομική Υπηρεσία, θα μελετήσουμε την απόφαση και θα τοποθετηθούμε». Επανέλαβε σε αυτό το πλαίσιο ότι η Κυπριακή Δημοκρατία «έχει αποδείξει σε πολλές περιπτώσεις ότι όχι μόνο αναλαμβάνει τις υποχρεώσεις της που προκύπτουν από το συγκεκριμένο θέμα, αλλά επειδή γνωρίζουμε ως χώρα, ως μια πατρίδα η οποία είναι υπό κατοχή, τι σημαίνει προσφυγιά, τι σημαίνει να αναγκάζεσαι να φεύγεις από τον τόπο σου, κάνουμε σαφώς περισσότερα».
«Δεν γίνονται επαναπροωθήσεις»
Σχολιάζοντας, την ίδια ώρα, την απόφαση του ΕΔΔΑ που δικαίωσε τους δύο Σύρους και καταδίκασε την Κυπριακή Δημοκρατία, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης, επανέλαβε ότι η συγκεκριμένη απόφαση αφορά υπόθεση του 2020 και μελετάται, προσθέτοντας ότι, από την πρώτη ημέρα ανάληψης των καθηκόντων της κυβέρνησης, «η αποτελεσματική διαχείριση του μεταναστευτικού είναι πάντοτε εντός του πλαισίου του διεθνούς κι ευρωπαϊκού δικαίου και της διεθνούς νομιμότητας». Επέμεινε μάλιστα ότι δεν γίνονται επαναπροωθήσεις «και η αποτελεσματική διαχείριση του μεταναστευτικού από τη χώρα μας έχει χαιρετισθεί πολλές φορές από όλους τους αρμόδιους φορείς».
Δύσκολα τα πράγματα
Παρά τις διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης, τα μηνύματα δεν είναι ωστόσο θετικά για την Κυπριακή Δημοκρατία ενόσω εκκρεμεί και η υπόθεση των μεταναστών που βρίσκονται εγκλωβισμένοι στη νεκρή ζώνη. Η εν λόγω υπόθεση βρίσκεται ενώπιον κυπριακών δικαστηρίων και, σε περίπτωση που δικαιωθούν, θα πρέπει η Δημοκρατία να αναλάβει τις ευθύνες της όπως απορρέουν από το διεθνές δίκαιο. Σε αντίθετη περίπτωση, οι εν λόγω πρόσφυγες διατηρούν το δικαίωμα προσφυγής στο ΕΔΔΑ -κάτι που θεωρείται δεδομένο ότι θα πράξουν- με ανυπολόγιστες συνέπειες για την Κυπριακή Δημοκρατία σε περίπτωση δικαίωσής τους από ευρωπαϊκό ένδικο μέσο.
«Επαναπροώθηση» και στη νεκρή ζώνη
Το στίγμα της δικής της προσέγγισης έδωσε η δικηγόρος των δύο Σύρων που δικαιώθηκαν από το ΕΔΔΑ Νικολέτα Χαραλαμπίδου, εκφράζοντας τη θέση ότι «η απόφαση του ΕΔΑΔ μας δείχνει ότι η πολιτική των επαναπροωθήσεων, που άρχισε το 2020 και εξακολουθεί να εφαρμόζεται μέχρι σήμερα, είναι παράνομη». Σύμφωνα με τη δικηγόρο, στο εθνικό (κυπριακό) δικαστήριο εκκρεμεί η υπόθεση που αφορά τους πρόσφυγες στη νεκρή ζώνη, τονίζοντας πως «και αυτή η υπόθεση είναι επαναπροώθηση».
Σύμφωνα πάντως με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, Κωνσταντίνο Λετυμπιώτη, οι εν λόγω μετανάστες που βρίσκονται στη νεκρή ζώνη «έχουν έρθει από μια χώρα που θεωρείται ασφαλής και θα πρέπει να δούμε και σε ευρωπαϊκό επίπεδο τις γενεσιουργές αιτίες του μεταναστευτικού».
Πυρά από ΑΚΕΛ
Το μπούμερανγκ της υπόθεσης των δύο Σύρων προκάλεσε την έντονη αντίδραση του ΑΚΕΛ, που είχε προειδοποιήσει και στο παρελθόν για τους εν λόγω κινδύνους. Με σκληρή γλώσσα, το ένα από τα δύο μεγαλύτερα κόμματα της αντιπολίτευσης καλεί την κυβέρνηση να διαχειριστεί το μεταναστευτικό και προσφυγικό ζήτημα ορθά και αποτελεσματικά, «απέχοντας από πρακτικές που μας εξέθεσαν διεθνώς και κοστίζουν εκατομμύρια».
Την ίδια ώρα, το ΑΚΕΛ εκφράζει τη θέση ότι «μία προς μία οι ακροδεξιές πολιτικές για το μεταναστευτικό που υιοθέτησε η κυβέρνηση Αναστασιάδη- Συναγερμού αποδεικνύονται αναποτελεσματικές, παράνομες και φορτώνουν πρόστιμα και έξοδα εκατομμυρίων τους φορολογούμενους». Παραπέμπει μέσα σε αυτό το πλαίσιο στο συρματόπλεγμα «που είχε τοποθετήσει η κυβέρνηση Δημοκρατικού Συναγερμού το οποίο μάς κόστισε εκατομμύρια, οδήγησε σε σύγκρουση με τα Ηνωμένα Έθνη και ταλαιπώρησε απίστευτα τους κατοίκους των επηρεαζόμενων περιοχών. Έπειτα με τις επαναπροωθήσεις, τα γνωστά pushbacks, που έγιναν το 2020 και για τα οποία η Κύπρος καταδικάστηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου με την επιβολή προστίμων».
Σύμφωνα με το ΑΚΕΛ, με την απόφαση της κυβέρνησης Χριστοδουλίδη να αναστείλει την εξέταση αιτήσεων ασύλου ατόμων συριακής καταγωγής, στοιβάζονται και πάλι αιτήσεις, ενώ «επίσης με κυβερνητική απόφαση άνθρωποι βρίσκονται εγκλωβισμένοι στη νεκρή ζώνη δημιουργώντας νέο σοβαρό επεισόδιο αντιπαράθεσης με τα Ηνωμένα Έθνη», ενώ Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις έχουν προχωρήσει σε νέες καταγγελίες για επαναπροωθήσεις.
Οι εξελίξεις στην περιοχή μας είναι κρίσιμες και θα οδηγήσουν σε νέες ροές, εκτιμά παράλληλα το ΑΚΕΛ, επαναλαμβάνοντας την πρότασή του ότι ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης «πρέπει να θέσει άμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση το αίτημα για επιμερισμό των προσφυγικών ροών σε όλα τα κράτη-μέλη ανάλογα με τον πληθυσμό και τις δυνατότητές τους, όπως έγινε και στην περίπτωση των Ουκρανών προσφύγων».
Δύσκολη η έφεση
Ως ένα πολιτικό και νομικό χαστούκι στην Κυπριακή Δημοκρατία χαρακτήρισε την απόφαση του ΕΔΔΑ ο νομικός Αχιλλέας Δημητριάδης. Μιλώντας στο ραδιόφωνο του «Π» και την εκπομπή «Δεύτερη Ματιά», εξήγησε ότι το νομικό χαστούκι έγκειται στο γεγονός ότι η ΚΔ καταδικάστηκε για απάνθρωπη μεταχείριση αυτών των ανθρώπων, για μαζικές απελάσεις και για την ανυπαρξία αποτελεσματικής θεραπείας.
Αφού χαρακτήρισε «ξεκάθαρη» την απόφαση του ΕΔΑΔ, ο Αχιλλέας Δημητριάδης ανέφερε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει 3 μήνες περιθώριο προκειμένου να ασκήσει έφεση στο ΕΔΔΑ υπό τη διευρυμένη του σύνθεση. «Όμως, για να γίνει κάτι τέτοιο, θα πρέπει να το αιτηθεί η Δημοκρατία και το αίτημα αυτό να εγκριθεί από το ΕΔΔΑ, πράγμα δύσκολο διότι πρόκειται για μια ομόφωνη απόφαση, ενώ ανάμεσα στους δικαστές ήταν και ένας Κύπριος και ένας Ελλαδίτης».
