Ποιος θα το πίστευε; Υπάρχει και δεύτερος άνθρωπος σε αυτό το νησί που κατέχει βραβείο Νόμπελ, κι αυτός είναι ο Αυστριακός Χανς- Γιοργκ Βιντλ ή αλλιώς – όπως τον γνωρίζουν οι πολλοί – SnakeGeorge και Φιδο-Γιώργος. Η διαπίστωση προέκυψε όταν τον συναντήσαμε με αφορμή την είδηση για ακόμη ένα προσωπικό του επίτευγμα, την ανακάλυψη του ένατου φιδιού της Κύπρου, του Rhynchocalamus melanocephalus (κοινώς γνωστού Μελανοκέφαλου φιδιού), αφού πρόσφατα ανακοινώθηκε η επιστημονική του ταυτοποίηση σε συνεργασία με το Τμήμα Ζωολογίας του Πανεπιστημίου του Ισραήλ, όπως και η επίσημη δημοσίευση στο επιστημονικό περιοδικό «Zoology in the Middle East».
Μετάλλια
Βρισκόμαστε στο σαλόνι της οικίας του στην Πάφο όπου διαμένει μόνιμα από το 1986, και μπροστά από ένα μεγάλο κάδρο μάς δείχνει ορισμένα από τα σημαντικά μετάλλια που κέρδισε στη ζωή του. «Από μικρός είχα τη δίψα για περιπέτεια», δηλώνει αρχικά στον «Π». Όπως εξηγεί, το Νόμπελ Ειρήνης του 1988, ένα ομαδικό για εκείνη τη χρονιά Νόμπελ, απονεμήθηκε σε όσους στρατιώτες των Ειρηνευτικών Δυνάμεων του ΟΗΕ συμμετείχαν σε πολέμους από το 1956 (έτος δημιουργίας της πρώτης Ειρηνευτική Δύναμης) μέχρι τότε. Ο ίδιος την περίοδο 1973 – 1974 υπηρέτησε με την αυστριακή αποστολή για 15 μήνες ως στρατιώτης των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο και ακολούθως για 15 επιπλέον μήνες στα υψίπεδα του Γκολάν στη Συρία. Δηλαδή, ήταν παρών στις δικοινοτικές ταραχές και την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, και ακολούθως μετέβη στην ισραηλινοσυριακή γραμμή κατάπαυσης του πυρός, μετά τη λήξη του πολέμου του ΓιομΚιπούρ ή αλλιώς Δ' Αραβοϊσραηλινού Πολέμου. Αναφέρει ότι εκεί πάτησε σε νάρκη και τραυματίστηκε στο πόδι, παίρνοντας μετάλλιο γι’ αυτή του την εμπειρία από τον υπουργό Άμυνας της Αυστρίας. Εκτός από αυτό, το κάδρο φιλοξενεί και δύο αντίστοιχα μετάλλια από τη θητεία στην Κύπρο και τη Συρία.
Ο ερευνητής των ερπετών Χανς Γιοργκ Βιντλ ή αλλιώς – όπως τον γνωρίζουν οι πολλοί σε Κύπρο και εξωτερικό - SnakeGeorge, στην οικία του σήμερα στην Πάφο. Πίσω του φαίνεται το κάδρο όπου έχει κρεμάσει τα σημαντικά μετάλλια της ζωής του.
Είναι κάτοχος του βραβείου Νόμπελ Ειρήνης 1988, αφού απονεμήθηκε σε όσους στρατιώτες των Ειρηνευτικών Δυνάμεων του ΟΗΕ συμμετείχαν σε πολέμους από το 1956 (έτος δημιουργίας της πρώτης Ειρηνευτική Δύναμης) μέχρι τότε.
Από την τουρκική εισβολή του 1974 στην Κύπρο.
«Υιοθέτησε» τα ερπετά
Ένα άλλο μετάλλιο, πολύ σπουδαίο, είναι ο Αυστριακός Τιμητικός Σταυρός για την Επιστήμη και τις Τέχνες που του απονεμήθηκε το 1998 από τον Αυστριακό Πρόεδρο για τη συμβολή του στην προστασία και τη διατήρηση των κυπριακών ερπετών και αμφιβίων. Αντιπροσωπεύει τη μακρόχρονη και μοναχική του προσπάθεια να υλοποιήσει έναν στόχο ζωής: να παρατηρήσει και να ερευνήσει τα κυπριακά φίδια, αλλά και συγχρόνως να πείσει τους Κύπριους να μην τα φοβούνται. «Όταν τον Απρίλιο του 1973 ήρθα στην Κύπρο ως στρατιώτης των Ηνωμένων Εθνών, και έμεινα εδώ σε υπηρεσία για δεκαπέντε μήνες, εκτός από τα ερπετά, τα οποία λάτρευα και ερευνούσα από την παιδική ηλικία στην περιοχή της λίμνης Κωνστάνς του Μπρέγεντς, ήρθα σε επαφή και με την τοπική κοινωνία και γνώρισα πολλούς Κύπριους», αρχίζει να λέει πάνω σε αυτό το θέμα. «Σε πολλές συζητήσεις μαζί τους κατάλαβα ότι οι Κύπριοι φοβούνται πάρα πολύ τα φίδια. Αρκετοί ήταν πεπεισμένοι ότι ‘το καλύτερο φίδι είναι το… νεκρό φίδι!’ και αυτό με συγκλόνισε. Πληροφοριακό υλικό όμως για τα φίδια δεν υπήρχε εκείνη την εποχή».
Από τη θητεία του στο Ειρηνευτικό Σώμα των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο την περίοδο 1973 – 74. Τότε γνώρισε για πρώτη φορά και τον γοήτεψε η κυπριακή οχιά (φίνα), την οποία βλέπουμε να κρατά στα χέρια.
Όνειρο ζωής
Τον Ιούλιο του 1986 αποφάσισε να επιστρέψει και να ζήσει μόνιμα στην Κύπρο. Παντρεύτηκε με Κύπρια και έκαναν οικογένεια. «Τώρα θα πραγματοποιούσα το όνειρο της ζωής μου», λέει ο SnakeGeorge. «Άρχισα συστηματικές έρευνες επάνω στα είδη, ερπετά και αμφίβια, που αποτελούν την ερπετοπανίδα της Κύπρου. Παράλληλα προσπάθησα κατ’ επανάληψιν να τονίσω στην τοπική κοινωνία το πόσο ωφέλιμα είναι αυτά τα είδη, κι αυτό πίστευα ότι θα γινόταν εάν τους έδινα γνώση για τα φίδια και τον κόσμο τους». Από εκείνη τη χρονιά θυμάται τον εαυτό του να χάνεται με τις ώρες σε διάφορα μέρη της κυπριακής υπαίθρου. Μόνιμα με τη χαρακτηριστική χακί στολή του φυσιοδίφη και με ένα σακίδιο στον ώμο την «όργωνε» με τα πόδια, προκειμένου να μελετήσει τα ερπετά της. Όταν το αμάξι του, τύπου «Land–Rover», προσέγγιζε σκοτωμένο στην άσφαλτο φίδι, έσβηνε τη μηχανή και κατέβαινε να ελέγξει προβληματισμένος. Οι ντόπιοι, οι οποίοι δεν είχαν ποτέ ξαναδεί ανθρώπινο πάθος να αφιερώνεται σε έναν τέτοιο σκοπό, του έδωσαν το παρωνύμιο «Φιδο-Γιώργος» ή «SnakeGeorge», το οποίο πέρασε και σε όσους τον γνωρίζουν στο εξωτερικό. Όσον αφορά την Πάφο, για δεκαετίες ήταν το μοναδικό άτομο που μπορούσε να ανταποκριθεί σε κάλεσμα απομάκρυνσης φιδιού από οικία, σε οποιοδήποτε μέρος της επαρχίας, αφού – όπως ισχύει και μέχρι σήμερα, τονίζει - η πολιτεία δεν κατόρθωσε να εκπαιδεύσει κρατικούς λειτουργούς για ένα τόσο αναγκαίο έργο για την Κύπρο.
Το 1993 η γνωστή ελβετική εταιρεία ROLEX τον τίμησε στο πλαίσιο των ετήσιων διεθνών βραβείων για τα ανθρώπινα επιτεύγματα. Συγκεκριμένα για το έργο του πάνω στην έρευνα και διάσωση των ερπετών της Κύπρου. Ανάμεσα σε επιστήμονες στο Νότιο Πόλο, ιατρούς και άλλους ερευνητές, εντάχθηκε στο βιβλίο επιτευγμάτων της χρονιάς και ο Χανς Γιοργκ Βιντλ.
Εκπαιδεύοντας τους Κύπριους
Σύμφωνα με τον SnakeGeorge, η προσπάθειά του σιγά-σιγά έδειχνε ικανοποιητικά αποτελέσματα: Τέσσερα ντοκιμαντέρ που προβλήθηκαν από την κρατική τηλεόραση του ΡΙΚ, μία ταινία παραγωγής του ORF της Αυστρίας, και άλλη μία, παραγωγή της Marathon Productions, μιας κινηματογραφικής εταιρείας του Παρισιού. Επίσης, το 1992 συνεισέφερε με φωτογραφίες του στην παραγωγή σειράς τεσσάρων κυπριακών γραμματοσήμων με θέμα τα ερπετά, κάτι που γινόταν για πρώτη φορά. Έδωσε άπειρες συνεντεύξεις, εδώ και στο εξωτερικό, και έχει γράψει πολλά άρθρα για τα ερπετά και τα αμφίβια. Είναι ο συγγραφέας του «Τα φίδια της Κύπρου» που μεταφράστηκε σε τέσσερις γλώσσες και συν-συγγραφέας του «The Amphibians and Reptiles of Cyprus». Η γνωστή ελβετική εταιρεία ROLEX τού απένειμε διεθνές βραβείο για τη δουλειά του. Ανάμεσα σε άλλα, εντόπισε ξανά το Κυπριακό Νερόφιδο, ενώ όλα έδειχναν ότι είχε εξαφανιστεί για περισσότερο από σαράντα χρόνια και ανακάλυψε ότι η Φίνα γεννά αβγά αντί νεαρά. Επίσης, για πολλά χρόνια διεύθυνε το «SnakeGeorge'sReptilePark» στην Πέγεια της Πάφου, όπου είχε επισκέπτες από όλο τον κόσμο.
Αφιέρωμα το 2010 στη γερμανική εφημερίδα Westfalen-Blatt.
Σε εφημερίδα της Δανίας.
Απέχουμε ακόμα
Τονίζει ότι αν και έχει διεξάγει επιτυχές εκπαιδευτικό έργο και η εξάλειψη της προκατάληψης για τα φίδια είναι σε πολύ καλύτερη κατάσταση από ό,τι ήταν όταν ήρθε στην Κύπρο, ξέρει ότι απέχουμε ακόμα πολύ από τον στόχο, που είναι το να αντιληφθεί ο κόσμος ότι ακόμη και τα φίδια είναι μέρος της «Δημιουργίας», και ως εκ τούτου έχουν δικαίωμα στη ζωή. Σε ερώτησή μας εάν τελευταία ο αριθμός των φιδιών έχει μειωθεί, απαντά καταφατικά, σημειώνοντας ότι υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους συνέβη αυτό, πέρα από τη θανάτωσή τους από τον άνθρωπο.
Το 1992 συνεισέφερε με φωτογραφίες του στην παραγωγή σειράς τεσσάρων κυπριακών γραμματοσήμων με θέμα τα ερπετά, κάτι που γινόταν για πρώτη φορά.
Αναζήτησε τα ερπετά σε ζούγκλες και ερήμους του κόσμου
Αξίζει να σημειωθεί ότι όταν εγκαταστάθηκε το 1986 στην Κύπρο και ξεκίνησε μία «σταυροφορία» διάσωσης των ερπετών, ο Χανς Γιοργκ Βιντλ κουβαλούσε ήδη σωρεία γνώσεων για το συγκεκριμένο είδος. Τις αποκόμισε τόσο στην Αυστρία, όπου ο γνωστός καθηγητής Χανς Ψέννερ, που ίδρυσε και διηύθυνε για μεγάλο χρονικό διάστημα τον Αλπικό Ζωολογικό Κήπο του Ίνσμπρουκ, υπήρξε ο καλύτερός του δάσκαλος, όσο και από ταξίδια σε όλο τον κόσμο. Πριν ενταχθεί στο Ειρηνευτικό Σώμα των Ηνωμένων Εθνών επέλεξε να είναι για έξι χρόνια ναυτικός, ώστε κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου να έχει την ευκαιρία να διεξάγει ερευνητική δουλειά πάνω στα ερπετά, μέσα σε ζούγκλες και ερήμους, αλλά και στην εύκρατη ζώνη. Στις έρευνές του είχε πολλές φορές συντρόφους διάφορους επιστήμονες – ερευνητές. Για κάθε «δέσιμο» του πλοίου σε λιμάνι, έχει να λέει για τον εαυτό του που άφηνε το υπόλοιπο πλήρωμα του πλοίου να ξεκουράζεται στην πόλη κι εκείνος να τρέχει στη ζούγκλα.
Από ταξίδι στη ζούγκλα της Σρι Λάνκα.
Στη Βενεζουέλα «είδε» τον θάνατο
Στην Αιθιοπία παραλίγο να πεθάνει από το δάγκωμα κροκόδειλου, ενώ στο τροπικό δάσος της Βενεζουέλας τον έσωσαν ιθαγενείς από βέβαιο θάνατο που θα του προκαλούσε δάγκωμα άγνωστου φιδιού. «Έχω τόσες πολλές εμπειρίες από τη Νότια Αμερική, την Αφρική και την Ασία», λέει. «Στο τροπικό δάσος της Βενεζουέλας, στον ποταμό RioCaura, στη μέση του πουθενά, μέσα στην άγρια βλάστηση, με δάγκωσε ένα άγνωστο φίδι. Δέκα λεπτά αργότερα αρρώστησα και από τον δυνατό πόνο παραλίγο να χάσω τον έλεγχο. Ευτυχώς κατάφερα να πάω μέχρι τη βάρκα και για καλή μου τύχη εκείνη τη στιγμή περνούσαν Ινδιάνοι ιθαγενείς. Ο οδηγός μας, που ήταν καθηγητής Ανθρωπολογίας, ζήτησε άμεσα τη βοήθειά τους και αυτοί μου έσωσαν τη ζωή».
Στο τροπικό δάσος της Βενεζουέλας τον έσωσαν ιθαγενείς από βέβαιο θάνατο που θα του προκαλούσε δάγκωμα άγνωστου φιδιού.
