Η εσωτερική χρηματοδότηση, δηλαδή με χρήματα που συγκεντρώνουν από τη δραστηριότητά τους εξακολουθεί να παραμένει η κύρια πηγή χρηματοδότησης επενδύσεων στην Κύπρο, σύμφωνα με τα αποτελέσματα για την Κύπρο της Έρευνας Επενδύσεων του Ομίλου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ). Το ποσοστό των επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν προβλήματα χρηματοδότησης είναι υψηλότερο στην Κύπρο σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ (17% έναντι 7%).
Το ποσοστό των επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν προβλήματα χρηματοδότησης αυξήθηκε στην Κύπρο και είναι υψηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ, λόγω του υψηλότερου ποσοστού των επιχειρήσεων που απορρίφθηκε η αίτησή τους και που θεώρησαν τη χρηματοδότηση πολύ ακριβή. Το μερίδιο των επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν περιορισμούς χρηματοδότησης στην Κύπρο βρίσκεται τώρα σε υψηλότερο ιστορικό του επίπεδο, σύμφωνα με την ίδια έρευνα.
Η πρόσβαση στη χρηματοδότηση παραμένει κρίσιμο ζήτημα για τις κυπριακές επιχειρήσεις, με πρόσφατη έρευνα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) να καταγράφει αυξανόμενους οικονομικούς περιορισμούς και μεγαλύτερη εξάρτηση από την εσωτερική χρηματοδότηση σε σύγκριση με τις αντίστοιχες επιχειρήσεις της ΕΕ.
Σύμφωνα με την έρευνα της ΕΤΕπ συνολικά, το 10% των κυπριακών επιχειρήσεων έχει πρόσβαση σε στήριξη πολιτικής, με τη μορφή τραπεζικής χρηματοδότησης με ευνοϊκούς όρους ή επιχορηγήσεων, όπως με επιδοτούμενα επιτόκια ή παρατεταμένους όρους αποπληρωμής.
Το υψηλότερο επίπεδο δυσαρέσκειας μεταξύ των κυπριακών επιχειρήσεων αφορά το κόστος της χρηματοδότησης, το οποίο υπερβαίνει τον μέσο όρο της ΕΕ. Αυτό ακολουθείται από τις απαιτήσεις παροχής εξασφαλίσεων, και πάλι υψηλότερες από τον μέσο όρο της ΕΕ.
Συνολικά, το 42% των κυπριακών επιχειρήσεων βασίζονται σε εξωτερική χρηματοδότηση για επενδύσεις, παρόμοια με τις επιχειρήσεις της ΕΕ. Η τραπεζική χρηματοδότηση παραμένει η κυρίαρχη πηγή εξωτερικής χρηματοδότησης το 2023, τόσο για τις κυπριακές όσο και για τις επιχειρήσεις της ΕΕ, με τις κυπριακές επιχειρήσεις να παρουσιάζουν ακόμη μεγαλύτερη εξάρτηση (98% έναντι 81%).
H εξωστρέφεια
Παρά τα προβlήματα χρηματοδότησης οι εταιρείες στην Κύπρο αντιμετώπισαν αρκετά καλά τους κλυδωνισμούς που προκλήθηκαν από θέματα υγείας, τιμών και εμπορίου την τελευταία πενταετία και ενσωματώνονται σε μεγαλύτερο βαθμό στο παγκόσμιο εμπόριο από ό,τι οι ομοειδείς τους στην ΕΕ, σύμφωνα με Τα αποτελέσματα αναδεικνύουν τον υψηλό βαθμό εξωστρέφειας της κυπριακής οικονομίας, που σημαίνει ότι πράγματι η κυπριακή οικονομία έχει εξάρτηση από το εξωτερικό περιβάλλον. Ωστόσο το μικρό μέγεθος της οικονομίας επιτρέπει μεγαλύτερη ευελιξία για τη διαχείριση δυσκολιών.
Τα βασικά συμπεράσματα για την Κύπρο αναφέρουν:
- Οι κυπριακές επιχειρήσεις έχουν ενσωματωθεί σε μεγαλύτερο βαθμό στο παγκόσμιο εμπόριο από ό,τι οι αντίστοιχες επιχειρήσεις της ΕΕ (63% των επιχειρήσεων της ΕΕ έναντι 81%).
- Σε πραγματικούς όρους, οι επενδύσεις στην Κύπρο είναι κατά 18% υψηλότερες από τα επίπεδα πριν από τον COVID, με τις περισσότερες κυπριακές επιχειρήσεις να δηλώνουν ικανοποιημένες από τις επενδυτικές τους δαπάνες, και μάλιστα περισσότερο από τις αντίστοιχες επιχειρήσεις της ΕΕ, καθώς οι επενδύσεις επωφελούνται από τα κεφάλαια του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF).
- Οι εταιρείες στην Κύπρο έχουν επίσης υψηλότερο ποσοστό γυναικών στα ανώτερα διοικητικά τουςκλιμάκια.
- Οι κυπριακές επιχειρήσεις αναφέρουν, ότι η διαθεσιμότητα εξειδικευμένου προσωπικού αλλά και η επαρκής χρηματοδότηση αποτελούν εμπόδια για τις επενδύσεις, περισσότερο από ό,τι για τις αντίστοιχες επιχειρήσεις της ΕΕ.
«Η Έρευνα Επενδύσεων της ΕΤΕπ αναδεικνύει την αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα και την εξωστρέφεια των κυπριακών επιχειρήσεων. Με επίπεδα επενδύσεων που ξεπερνούν σημαντικά τα προ πανδημίας επίπεδα και με κορυφαία ενσωμάτωση στο παγκόσμιο εμπόριο, η Κύπρος είναι σε θέση να επιτύχει βιώσιμη ανάπτυξη", δήλωσε ο αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ Κυριάκος Κακουρής. «Καθώς οι εταιρείες συνεχίζουν να δίνουν προτεραιότητα στον εκσυγχρονισμό και την καινοτομία, είμαι αισιόδοξος ότι οι επενδύσεις αυτές θα οδηγήσουν σε μακροπρόθεσμη ευημερία και ανταγωνιστικότητα στη χώρα».
Επενδυτική δυναμική, ανάγκες και προτεραιότητες
Σύμφωνα με την έρευνα το ποσοστό των κυπριακών επιχειρήσεων που επενδύουν παρέμεινε σταθερό, σε παρόμοιο ποσοστό με το μέσο όρο της ΕΕ (86% έναντι 87% των επιχειρήσεων της ΕΕ). Ωστόσο, το μερίδιο των επιχειρήσεων που αναμένουν να αυξήσουν παρά να μειώσουν τις επενδύσεις τους μειώθηκε το 2024.
Οι επενδυτικές προοπτικές παραμένουν μικτές. Οι κυπριακές επιχειρήσεις είναι, σε γενικές γραμμές, αρνητικές όσον αφορά το πολιτικό και ρυθμιστικό κλίμα και το οικονομικό κλίμα, με περισσότερες επιχειρήσεις να αναμένουν επιδείνωση παρά βελτίωση τους επόμενους 12 μήνες. Ωστόσο, οι κυπριακές επιχειρήσεις τείνουν να είναι αισιόδοξες, όσον αφορά τις επιχειρηματικές τους προοπτικές και τη διαθεσιμότητα εσωτερικής και εξωτερικής χρηματοδότησης. Για αυτούς τους παράγοντες των επενδύσεων, οι κυπριακές επιχειρήσεις αναμένουν βελτίωση σε γενικές γραμμές. Σε γενικές γραμμές, οι κυπριακές επιχειρήσεις έχουν παρόμοιες απόψεις με τις επιχειρήσεις της ΕΕ.
Οι περισσότερες (87%) κυπριακές επιχειρήσεις είναι ικανοποιημένες με το συνολικό επίπεδο των επενδύσεών τους κατά τα τελευταία τρία χρόνια, αλλά μια μειοψηφία (6%) αναφέρει επενδυτικό κενό. Οι κυπριακές επιχειρήσεις συνεχίζουν να εστιάζουν τις επενδύσεις τους στην αντικατάσταση και όχι στην επέκταση της παραγωγικής ικανότητας ή σε νέα προϊόντα/υπηρεσίες. Ωστόσο, οι κυπριακές επιχειρήσεις είναι πιο πιθανό από τις επιχειρήσεις της ΕΕ να έχουν επενδύσει σε νέα προϊόντα/υπηρεσίες κατά το τελευταίο οικονομικό έτος. Οι κυπριακές επιχειρήσεις αναφέρουν κατά μέσο όρο 32% των επενδύσεών τους σε άυλα περιουσιακά στοιχεία για το 2023, παρόμοια με τον μέσο όρο της ΕΕ (37%) και την περσινή ΕΤΕΠ.
Όσον αφορά το μέλλον, οι κυπριακές επιχειρήσεις αναμένουν να δώσουν προτεραιότητα στις επενδύσεις αντικατάστασης έναντι της επέκτασης της παραγωγικής ικανότητας και των νέων προϊόντων και/ή υπηρεσίες.
Η Έρευνα Επενδύσεων του Ομίλου ΕΤΕπ (EIBIS) είναι μια ετήσια έκθεση που βασίζεται σε δημοσκοπήσεις περίπου 13.000 επιχειρήσεων σε όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ, ενώ περιλαμβάνει και πρόσθετα στοιχεία από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Τα βασικά της αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν τον Οκτώβριο, αναδεικνύοντας τον πρωταγωνιστικό ρόλο των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων στις επενδύσεις για την κλιματική μετάβαση και την προσαρμογή στις νέες συνθήκες.
Οι αναλυτικές εκθέσεις για κάθε κράτος-μέλος δημοσιεύτηκαν την Τετάρτη 12/2/2022.
Τα αποτελέσματα της έρευνας τροφοδοτούν την ετήσια Έκθεση Επενδύσεων, τη βασική έκδοση της Οικονομικού Τμήματος του Ομίλου ΕΤΕπ, η οποία αξιολογεί τις επενδυτικές προοπτικές της ευρωπαϊκής οικονομίας. Η Επενδυτική Έκθεση θα παρουσιαστεί στο ετήσιο Φόρουμ του Ομίλου ΕΤΕπ, που θα πραγματοποιηθεί στο Λουξεμβούργο, μεταξύ 5 και 7 Μαρτίου.
Το φόρουμ συγκεντρώνει κορυφαίους παράγοντες παράγοντες από τον χώρο της πολιτικής, των επιχειρήσεων και της χρηματοδότησης, με στόχο να συζητηθούν επενδυτικές προτεραιότητες που στηρίζουν τις ευρωπαϊκές πολιτικές. Οι θεματικές ενότητες των συζητήσεων περιλαμβάνουν την απανθρακοποίηση της βιομηχανίας, την τεχνητή νοημοσύνη, την Ένωση Κεφαλαιαγορών, την ασφάλεια, τη στέγαση και τη διεύρυνση της ΕΕ. Το θέμα της φετινής διοργάνωσης είναι «Επενδύοντας σε μια πιο βιώσιμη και ασφαλή Ευρώπη».
