Η διαβούλευση για τη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση ξεκίνησε με την κυβέρνηση να θέτει τον στόχο, την ενίσχυση της επάρκειας των συντάξεων, χωρίς να περιγράφει τον τρόπο. Τον τρόπο τον αφήνει να προκύψει από τον διάλογο. Ωστόσο αποτελεί «κοινό μυστικό» ότι η πρόσβαση σε επικουρική ασφάλιση (είτε συλλογικά μέσω κάποιου ταμείου επαγγελματικής σύνταξης και ταμείου προνοίας, είτε ατομικά μέσω προϊόντων των ασφαλιστικών εταιρειών ζωής) είναι η μόνη οδός για να αυξηθεί το εισόδημα των συνταξιούχων. Η επάρκεια των συντάξεων συνδέεται και με το επίπεδο των εισοδημάτων, καθώς υψηλότερα εισοδήματα οδηγούν σε υψηλότερες εισφορές.
Στο φετινό 15ο Συνταξιοδοτικό Φόρουμ της Aon's στην Κύπρο υπήρξε σαφή τοποθέτηση υπέρ της καθολικότητας της ένταξης σε ταμεία συμπληρωματικής ασφάλισης.
«Η στήριξη του συνταξιοδοτικού συστήματος θα έχει θετικές συνέπειες για την οικονομία, την κοινωνία και την αγορά εργασίας», είπε στην εισήγησή του ο Φίλιππος Μαννάρης, επικεφαλής της Aon's Wealth Solutions για την Κύπρο και τη Μέση Ανατολή και τάχθηκε υπέρ της λήψης μέτρων για την ενίσχυση του δεύτερου και τρίτου πυλώνα. Σε ό,τι αφορά τον δεύτερο πυλώνα προτείνεται η αυτόματη εγγραφή όλων των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα σε πολυ-επιχειρησιακά επαγγελματικά ταμεία σύνταξης. Αυτό, εξήγησε ο κ. Μαννάρης θα διασφαλίσει ότι όλοι οι εργαζόμενοι θα έχουν πρόσβαση σε αξιόπιστες συνταξιοδοτικές επιλογές. Οι εργοδότες θα συνεισφέρουν μια ελάχιστη εισφορά στο επαγγελματικό ταμείο σύνταξης, με στόχο την αύξηση των αποταμιεύσεων μακροπρόθεσμα. Σε ό,τι αφορά τον τρίτο πυλώνα προτείνει την εισαγωγή κινήτρων που θα ενθαρρύνουν τη μακροχρόνια αποταμίευση.
Σήμερα, πρόσβαση σε επικουρική ασφάλιση έχει ένα μικρό μέρος των εργαζομένων. Στην Κύπρο λειτουργούν περίπου 800 ταμεία προνοίας με περίπου 133.000 μέλη με περιουσιακά στοιχεία ύψους €4,04 δισ. Οι απασχολούμενοι στην Κύπρο είναι περίπου 570.000.
Πρόσθετα, τέσσερις ασφαλιστικές εταιρείες ζωής προσφέρουν σχέδια επαγγελματικών συνταξιοδοτικών παροχών και έχουν 13.308 μέλη και περιουσιακά στοιχεία €214 εκατ. Η αυστηροποίηση του εποπτικού πλαισίου για τα ταμεία προνοίας οδηγεί σε συγχωνεύσεις και σε αναζήτηση επαγγελματικών υπηρεσιών για τη διαχείριση των περιουσιακών τους στοιχείων. Η μετάβαση σε ένα περιβάλλον όπου όλοι θα έχουν πρόσβαση σε επικουρική ασφάλιση δημιουργεί νέες ευκαιρίες για την κυπριακή ασφαλιστική αγορά.
Η συζήτηση για την επικουρική ασφάλιση δεν είναι καινούργια.
Το Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας Κύπρου (ΣΟΑΚ), ζητεί την τελευταία τετραετία να ληφθούν μέτρα για την ενδυνάμωση του δεύτερου και τρίτου πυλώνα του συνταξιοδοτικού συστήματος.
Σε ό,τι αφορά τα επαγγελματικά ταμεία σύνταξης, το ΣΟΑΚ προτείνει:
Αυτόματη εγγραφή όλων των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα σε πολυ-επιχειρησιακό επαγγελματικό ταμείο σύνταξης ή σε επαγγελματικό ταμείο σύνταξης που προσφέρει ο εργοδότης.
Μικρή εισφορά από τον εργοδότη στο επαγγελματικό ταμείο σύνταξης, ως κίνητρο για τη συναίνεση των εργοδοτών.
Συνεισφορά του κράτους στις περιπτώσεις που το ύψος του εισοδήματος του εργαζομένου δεν φορολογείται (χαμηλά αμειβόμενοι).
Δικαίωμα μεταφοράς των συνταξιοδοτικών ωφελημάτων των εργαζομένων από ένα επαγγελματικό ταμείο σύνταξης σε άλλο (transferability).
Ανάληψη χρημάτων με τη συμπλήρωση του ορίου αφυπηρέτησης και μείωση του ποσοστού δανεισμού από τα επαγγελματικά ταμεία σύνταξης.
Μέθοδος είσπραξης του ποσού από τα επαγγελματικά ταμεία σύνταξης: είσπραξη του ποσού σε τακτά χρονικά διαστήματα ή είσπραξη μέρους του ποσού με τη συνταξιοδότηση και το υπόλοιπο ποσό σε μεταγενέστερο στάδιο.
Σε ό,τι αφορά την ιδιωτική ασφάλιση ζητείται να εξεταστεί η παροχή και στα ιδιωτικά σχήματα συνταξιοδότησης των οικονομικών κινήτρων/φορολογικών εκπτώσεων που προσφέρονται στα επαγγελματικά ταμεία σύνταξης/ασφάλειες ζωής.
Ο τρόπος
Πώς θα διευρυνθεί η πρόσβαση σε επικουρική ασφάλιση; Η υποχρεωτικότητα της κάλυψης με επικουρική ασφάλιση θα τεθεί εκ των πραγμάτων στο τραπέζι, προοπτική που συναντά αντιστάσεις από την πλευρά των εργοδοτών. Η κυβέρνηση δίνει χρόνο στη διαβούλευση καθώς ο στόχος είναι τα σχετικά νομοσχέδια να κατατεθούν στη Βουλή στις αρχές του 2026, πριν τις βουλευτικές εκλογές.
Ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Γιάννης Παναγιώτου, μιλώντας στο 15ο Συνταξιοδοτικό Φόρουμ, υπογράμμισε ότι η κυβέρνηση διαθέτει την πολιτική βούληση που είναι απαραίτητη για να υλοποιηθεί η μεταρρύθμιση.
«Η συμπλήρωση εξήντα χρόνων καθολικής κοινωνικής ασφάλισης σηματοδοτεί την αναγκαιότητα της αναβάθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος, μέσα από τη βελτίωση του πρώτου ασφαλιστικού πυλώνα και την αξιοποίηση των ενισχυτικών ασφαλιστικών μηχανισμών. Επικεντρωνόμαστε αφενός στην ενίσχυση της επάρκειας των συντάξεων και στον εξορθολογισμό της επενδυτικής πολιτικής του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων και αφετέρου στην αναβάθμιση του θεσμικού πλαισίου των επαγγελματικών συνταξιοδοτικών σχεδίων, των ταμείων προνοίας και των ιδιωτικών ασφαλιστικών προγραμμάτων. Παράλληλα, εκσυγχρονίζουμε τις τεχνολογικές υποδομές, τις εσωτερικές διαδικασίες και τις διοικητικές δομές για να μπορεί το συνταξιοδοτικό σύστημα να λειτουργεί σταθερά και αποτελεσματικά, ανταποκρινόμενο στις ανάγκες των πολιτών», είπε.
