Το βράδυ της Τρίτης 26 Νοεμβρίου 2024 συγκεντρωθήκαμε στο κτήριο της ΠΕΟ ΕΤΚΑ για να μιλήσουμε για το πώς μπορούμε να μάθουμε από τον πόνο μας για να οικοδομήσουμε ένα καλύτερο μέλλον στην Κύπρο...
Η δράση συνδιοργανώνεται από τη Δικοινοτική Οργάνωση Συγγενών Αγνοουμένων και Θυμάτων Πολέμου «Μαζί Μπορούμε!» και τον Αθλητικό Μορφωτικό Σωματείο Ομόνοια Άσσιας. Είναι η δεύτερη φορά από το 2019 που το κάνουμε μαζί. Πραγματοποιείται με την υποστήριξη του Δήμου Στροβόλου και ο δήμαρχος Στροβόλου Σταύρος Σταυρινίδης κάνει ένα σύντομο χαιρετισμό. Στην εκδήλωση παρευρίσκονται επίσης οι βουλευτές του ΑΚΕΛ Νίκος Κέττηρος και Γιώργος Κουκουμάς, ο μουχτάρης της Άσσιας κ. Σκαρπάρης καθώς και πολλοί Ελληνοκύπριοι από την Άσσια.
Αντώνης Αντωνίου
Ο καλός μας φίλος Αντώνης Αντωνίου με τον οποίο είχαμε συνεργαστεί για την εγγραφή Τουρκοκυπρίων μαθητών στην Αγγλική Σχολή μετά τη διάνοιξη των οδοφραγμάτων το 2003, συντονίζει την εκδήλωση και επισημαίνει ότι οι Ασσιώτες είδαν το θέμα των «αγνοουμένων» το 1974 όταν «εξαφανίστηκαν» 84 άτομα από την Άσσια και ακόμα δεν έχουν βρεθεί τα οστά 17 από αυτούς. Ο Ali Huseyin Gench είναι ο μοναδικός «αγνοούμενος» Τουρκοκύπριος από την Άσσια και ο Αντώνης Αντωνίου επισημαίνει ότι πριν από λίγα χρόνια άρχισε να σπάει η σιωπή σχετικά με αυτόν.
Πληροφορίες για μαζικές δολοφονίες
Στη συνέχεια ο Χρίστος Ευθυμίου που είναι ο επικεφαλής της οργάνωσης «Μαζί Μπορούμε!» κάνει μια παρουσίαση δίνοντας λεπτομέρειες για μαζικές δολοφονίες όπως αυτές στα χωριά Μαράθα-Σανταλλάρης-Αλόα, Παλαίκυθρο, Γαλάτεια, Άσσια-Αφάνεια, Τόχνη. Παρουσιάζει πώς συγγενείς των «αγνοουμένων» από αυτά τα μέρη -τόσο Τουρκοκύπριοι όσο και Ελληνοκύπριοι- όπως οι Huseyin Rustem Akansoy, Σπύρος Χατζηνικολάου, Πέτρος Σουππούρης, Χριστίνα Παύλου Σολωμή Πατσιά, Leyla Kiralp συνεργάζονται στην κοινή οργάνωση «Μαζί Μπορούμε!».
Η ομιλία της Muge Beidoghlou
Η Muge Beidoghlou της οποίας ο πατέρας Ertughrul Veli Beidoghlou απήχθη στις 11 Μαΐου 1964 από την Τράπεζα Barclays στο Βαρώσι όπου εργαζόταν και «εξαφανίστηκε» (αργότερα βρέθηκε σε ένα πηγάδι στον Πρωταρά μαζί με άλλους «αγνοούμενους» Τουρκοκύπριους) μιλά και λέει:
«Το όνομά μου είναι Muge. Είμαι η κόρη ενός 'αγνοούμενου'. Κατά καιρούς, πιάνω τον εαυτό μου να σκέφτεται τι πραγματικά συνέβη τη μέρα που απήχθη ο πατέρας μου. Μια μεγάλη επιθυμία να μάθω τις λεπτομέρειες, τους ανθρώπους που έδωσαν τη διαταγή, ποιος τον πήρε, που τον πήραν, πώς ένιωσε, ποιος πάτησε τη σκανδάλη, τους ανθρώπους που συμμετείχαν ή τους... συνεργάτες.
Ήταν βοηθός διευθυντής και ο μόνος Τουρκοκύπριος που εργαζόταν στην Barclays Bank στην Αμμόχωστο. Ένας πολίτης. Στις 11 Μαΐου του 1964, απήχθη από τον χώρο εργασίας του και από τότε δεν έχουμε ακούσει ποτέ τίποτα γι' αυτόν. Τα οστά του βρέθηκαν σε ένα πηγάδι μαζί με άλλους 5 Τουρκοκύπριους στον Πρωταρά στις 16 Αυγούστου 2007. 43 χρόνια μετά. Πιάνω επίσης τον εαυτό μου να σκέφτεται πώς θα ήταν η ζωή μου αν ήταν ζωντανός. Άραγε γνωρίζω τις απαντήσεις; Όχι ακριβώς. Είμαι σίγουρη ότι πολλοί από εσάς έχετε αυτές ή παρόμοιες ή ίσως και πολύ περισσότερες ερωτήσεις. Θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας την ιστορία του πατέρα μου από τη δική μου οπτική γωνία, διότι για όλους τους 'αγνοούμενους', συμπεριλαμβανομένου του πατέρα μου, αξίζουν να γίνουν γνωστές οι ιστορίες τους. Έτσι, οι οικογένειες, εμείς, αναγνωρίζουμε ξανά και ξανά ότι ο πόνος μας είναι ο ίδιος, τα δάκρυά μας είναι τα ίδια. Δεν είμαστε μόνοι.
Το 1964, ο πατέρας μου ήταν 40 χρονών, είχε 3 παιδιά, ήταν παντρεμένος για 5 χρόνια. Ο μεγαλύτερος αδελφός μου ήταν 4 χρονών, η μεγαλύτερη αδελφή μου ήταν 2 χρονών και εγώ ήμουν 6 μηνών. Έτσι δεν έχω αναμνήσεις μαζί του. Έχω μόνο τα γονίδιά του και μεγάλωσα σε ένα σπίτι γεμάτο πόνο, θλίψη, απόγνωση, δάκρυα, απελπισία.
Τον Μάιο του 1964, συνέβη ένα περιστατικό στην Αμμόχωστο. Δύο αξιωματικοί του ελληνικού στρατού και ένας Ελληνοκύπριος αστυνομικός μπήκαν στην εντός των τειχών πόλη που ήταν τουρκοκυπριακό έδαφος. Στη συνέχεια, έγινε ανταλλαγή πυροβολισμών μεταξύ των Τουρκοκύπριων αστυνομικών και αυτών των τριών ατόμων. Δύο πέθαναν και ένας τραυματίστηκε. Παραδόθηκαν στον Ερυθρό Σταυρό. Ο ένας από αυτούς ήταν ο γιος του αρχηγού της Αστυνομίας Λευκωσίας (Κωστάκης Παντελίδης).
Και το κουμπί πατήθηκε! Ως εκδίκηση, δεκάδες Τουρκοκύπριοι απήχθησαν από χώρους εργασίας, λεωφορεία, δρόμους που δεν είχαν καμία σχέση με το περιστατικό και 'εξαφανίστηκαν'. Όλοι ήταν πολίτες. Ζούσαν και εργάζονταν στην Αμμόχωστο. Και ο πατέρας μου ήταν ένας από αυτούς.
Αρκετές επίσημες ή/και ανεπίσημες εκθέσεις αποκάλυψαν ότι η Αστυνομία είχε εμπλακεί στην απαγωγή του πατέρα μου. Υπήρχαν αυτόπτες μάρτυρες ότι ένα land rover σταμάτησε μπροστά από την τράπεζα, ο οδηγός του οποίου φορούσε στολή αστυνομικού, από την Καρπασία, αρκετοί ένοπλοι βγήκαν από το αυτοκίνητο, μπήκαν στην τράπεζα και απήγαγαν τον πατέρα μου μπροστά στους συναδέλφους του.
Χρόνια αργότερα, τα αδέλφια μου και εγώ γνωρίσαμε μια Ελληνοκύπρια γυναίκα που εργαζόταν με τον πατέρα μου και ήταν στη δουλειά την ίδια μέρα που απήγαγαν τον πατέρα μου. Το μόνο πράγμα που μπόρεσε να μοιραστεί μαζί μας με δάκρυα ήταν: 'Δεν μπορούσαμε να κάνουμε τίποτα για τον Veli. Δεν μπορούσαμε να τους σταματήσουμε. Γιατί φοβόμασταν για τη ζωή μας'. Νομίζω ότι κουβαλούσε αυτό το βάρος σε όλη της τη ζωή.
Γιατί ο πατέρας μου; Ποιος τον υπέδειξε; Ήταν γνωστός ως ο μόνος Τουρκοκύπριος που δούλευε σε μια αγγλική τράπεζα. Πολύ κοινωνικός, φιλικός. Είχε πολλούς Άγγλους και Ελληνοκύπριους φίλους. Πολύ γνωστό πρόσωπο στην Αμμόχωστο. Όσον αφορά τις πληροφορίες που είχαμε, κατά τη διάρκεια του χάους, ένας συνάδελφος του πατέρα μου φαίνεται να ανέφερε. Τι του συνέβη; Μετατέθηκε σε άλλο υποκατάστημα.
Το ερώτημά μου λοιπόν είναι: Άτομα ή ομάδες και από τις δύο κοινότητες, που εμπλέκονται σε εγκλήματα εκδίκησης, είναι υπεύθυνοι για τις χιλιάδες των ανθρώπων που εξαφανίστηκαν: Τι κατάφεραν; Διαχειρίστηκαν τη δικαιοσύνη σκοτώνοντας αθώους ανθρώπους; Η τελευταία μου λέξη είναι: η δικαιοσύνη πρέπει να έρθει σε αυτό το νησί!»
Το κάλεσμα του Σπύρου Χατζηνικολάου
Ο πατέρας του Σπύρου Χατζηνικολάου απήχθη από ένα καφενείο στη Γιαλούσα και τον πήραν μαζί με άλλους στη Γαλάτεια. Τα οστά του βρέθηκαν σε μαζικό τάφο στη λίμνη της Γαλάτειας. Ο Χρίστος Ευθυμίου διηγήθηκε την ιστορία εκείνων των οποίων τα οστά βρέθηκαν στη λίμνη της Γαλάτειας και ο Σπύρος επισήμανε ότι αφού ο Χρίστος διηγήθηκε την ιστορία του πατέρα του, δεν θα επεκταθεί σε αυτή. Αντ’ αυτού λέει τα εξής:
«Υπάρχουν δύο σημεία εδώ. Πρώτον, οι άνθρωποι που διέπραξαν τέτοια εγκλήματα ήταν δειλοί. Για παράδειγμα, το να πας σε μια τράπεζα και να πάρεις τον μοναδικό Τουρκοκύπριο που δουλεύει εκεί και να είναι «αγνοούμενος» ή να πάρεις γυναίκες από τη Μεσαορία ως στόχο, είναι έργο δειλών ανθρώπων. Οι πράξεις τους έφεραν ντροπή στις κοινότητές μας. Η Κύπρος είναι ένας μικρός τόπος και τα ονόματα αυτών που διέπραξαν αυτά τα εγκλήματα είναι γνωστά στους ανθρώπους. Οι άνθρωποι που εργάζονταν για την κυβέρνηση τους γνώριζαν, αλλά δεν μπορούσαμε να αποδώσουμε δικαιοσύνη. Γίνεται πόλεμος και αντί να πάνε στον πόλεμο, αυτοί οι άνθρωποι επιτίθενται σε γυναίκες. Αυτοί οι άνθρωποι θα έπρεπε να έχουν σαπίσει στη φυλακή. Η δικαιοσύνη δεν μπόρεσε να αποδοθεί».
Αυτοί που έσωσαν ο ένας τον άλλο
Στην εκδήλωση αφηγούμαστε επίσης τις ιστορίες αυτών που έσωσαν ο ένας τον άλλο, των Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων και Μαρωνιτών Κυπρίων τόσο το 1963-64 όσο και το 1974. Για πράξεις ανθρωπιάς που είναι επίσης ένα θέμα «ταμπού» μεταξύ των κοινοτήτων μας αφού κανένας δεν θέλει να «παραδεχτεί» ότι η ζωή του σώθηκε από κάποιον από μια άλλη κοινότητα. Αυτή τη στιγμή, ακόμα και αν είσαι δολοφόνος ή κάποιος που έσωσε τη ζωή κάποιου, δεν σημαίνει τίποτα για τα εθνικιστικά καθεστώτα και στις δύο πλευρές - μόνο αν εξυπηρετείς τον στόχο τους και λες ότι «είναι τα μόνα θύματα σε αυτή τη σύγκρουση», θα έχεις κάποια αξία. Δεν θέλουμε μια τέτοια Κύπρο - θέλουμε μια Κύπρο όπου θα υπάρχει ενσυναίσθηση και κατανόηση και όπου οι πράξεις θάρρους και ανθρωπιάς θα έχουν πραγματική σημασία. Και αυτό είναι που λέω στην εκδήλωση. Ευχαριστώ όλους τους διοργανωτές και επίσης τον Ηλία Δημητρίου που είναι υπεύθυνος του Γραφείου Επαναπροσέγγισης του ΑΚΕΛ και που βοήθησε στην πραγματοποίηση αυτής της εκδήλωσης.
Πληροφορίες για τον Ali Huseyin Gench
Στο τέλος της εκδήλωσης, κατά τη διάρκεια των ερωτήσεων-απαντήσεων, κάποιοι άνθρωποι από την Άσσια μιλούν για όσα γνωρίζουν σε σχέση με τον μοναδικό Τουρκοκύπριο «αγνοούμενο» από την Άσσια που είναι ο Ali Huseyin Gench. Τον πήραν από τον δρόμο, τον κράτησαν για κάποιο χρονικό διάστημα στο δημοτικό σχολείο της Άσσιας. Ένας άλλος Τουρκοκύπριος από τη Βατυλή απήχθη από το Στρογγυλό. Λένε ότι και τους δύο τους πήραν, τους σκότωσαν και τους έθαψαν μαζί σε ένα πηγάδι κάτω από κάποιους ευκάλυπτους. Ας ελπίσουμε ότι ο κόσμος θα υποδείξει τον πιθανό τόπο ταφής τους, ώστε να μπορέσουμε να φέρουμε κάποια ανακούφιση στους πονεμένους συγγενείς τους.
Τηλ: 99966518