Οι επικές γκάφες της Βουλής είναι τόσες πολλές από το 1960, το έτος της εγκαθίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας, που δεν θα μου αρκούσανε να τις περιγράψω ακόμα και αν είχα στη διάθεσή μου όλες τις σελίδες του «Πολίτη». Αναγκαστικά, περιορίζομαι σε τέσσερις που θεωρώ πιο σημαντικές.
‘Ένα από τα μεγαλύτερα πολιτικά σκάνδαλα, που τείνει να εξελιχθεί σε θεσμό, είναι η ευνοϊκή αντιμετώπιση από τη Βουλή των φορολογικών υποχρεώσεων των ποδοσφαιρικών σωματείων. Ουσιαστικά, το Υπουργείο Οικονομικών σκαρφίστηκε ένα μέτρο για να απαλλάξει τα σωματεία από τις οφειλές τους στο Τμήμα Φορολογίας και στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων, που έφτασαν τα €36 εκατ. Και τι ήταν αυτό το μέτρο; Απλά αύξησε τον φόρο στο στοίχημα από 3% στο 4,5% και -ω του θαύματος- θα ξελασπωθούν τα σωματεία και όλα θα είναι μια χαρά! Δυστυχώς η Βουλή, έστω οριακά, αποδέχθηκε τη λύση που εισηγήθηκε το υπουργείο. Όπως ομολόγησε η εκπρόσωπός του κατά τη διάρκεια της συζήτησης του νομοσχεδίου, η αύξηση από τη χορηγία που θα επέλθει από την αύξηση του φόρου στο στοίχημα θα συμψηφίζεται με τις εκκρεμούσες φορολογικές υποχρεώσεις των σωματείων. Άρα το κράτος συνέλαβε μια κοινωνικά μη αποδεκτή λύση για να ξοφλήσουν τα συσσωρευμένα ογκώδη χρέη τους τα σωματεία.
Τέτοια σωσίβια διάσωσης δεν έχουν προσφερθεί σε καμιά εταιρεία που δεν είναι συνεπής με τις διατάξεις του Νόμου. Βαρύς πέφτει ο πέλεκυς της Δικαιοσύνης για τις μη ποδοσφαιρικές εταιρείες. Για παράδειγμα, όσον αφορά τις κοινωνικές ασφαλίσεις, σε περίπτωση καταδίκης εργοδότη για μη τήρηση των εν λόγω υποχρεώσεών του, επιβάλλεται ποινή φυλάκισης μέχρι 1 χρόνο ή πρόστιμο μέχρι €3.416 ή και οι δυο ποινές μαζί. Η προνομιακή μεταχείριση των εταιρειών ποδοσφαίρου συνιστά μέγιστο πλήγμα κατά της ισονομίας που είναι ο ακρογωνιαίος λίθος του κράτους δικαίου. Είναι όντως απογοητευτικό που η Βουλή χειραγωγείται από τους μεγαλοπαράγοντες του ποδοσφαίρου. Δυστυχώς αυτό το ανοσιούργημα δεν είναι «στιγμιαίο» αλλά διαρκές. Το 2017 ο Αναστασιάδης σκανδαλωδώς διέγραψε τις τότε οφειλές ποδοσφαιρικών σωματείων και εταιρειών τόσο προς το Τμήμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων όσο και προς το Τμήμα Φορολογίας που αφορούσαν συνολικά το ποσό των €19,5 εκατ., με τη σύμφωνη γνώμη της Βουλής. Αν αυτή η προνομιακή μεταχείριση συνέβαινε για έναν, π.χ., φιλόπτωχο οργανισμό η Βουλή θα είχε κάποιο ελαφρυντικό. Αλλά να απαλλάζει σωματεία από τη φορολογία όταν τα σωματεία αυτά πληρώνουν τους προπονητές τους μέχρι 500.000 ευρώ ετησίως και πολλούς παίκτες γύρω στις 30.000 τον μήνα, τότε αυτή η πολιτική συνιστά σκάνδαλο μεγατόνων.
Μια άλλη γκάφα, που είχε τεράστιο αντίκτυπο στην οικονομία, ήταν η καταψήφιση του νομοσχεδίου για το κούρεμα των καταθέσεων, το 2013. Στις 16/03/2013 υπήρξε συμφωνία μεταξύ Eurogroup και ΚΔ για να δανειστεί η Κυπρος €10 δισ. και επίσης να αντληθούν επιπλέον €5,8 δισ. με φορολόγηση-κούρεμα των καταθέσεων στις κυπριακές τράπεζες για να επιβιώσει ο τραπεζικός τομέας. Το κούρεμα ορίστηκε στο 6,7% για καταθέσεις έως €100.000 και 9,9% για καταθέσεις που υπερβαίνουν τα €100.000. Η συμφωνία απορρίφθηκε από τη Βουλή με 36 ψήφους κατά, 19 αποχές (ΔΗΣΥ). Τελικά οδηγηθήκαμε σε μια τρισχειρότερη λύση με βάση την οποία κουρεύτηκαν οι καταθέσεις των τραπεζών που υπερέβαιναν τα €100.000 και συγχωνεύθηκαν οι Τράπεζες Κύπρου και Λαϊκή. Η συζήτηση για τη συμφωνία χαρακτηρίστηκε από συναισθηματισμό και «ηρωϊσμό», παρά από λογική και ορθολογισμό. Προφανώς οι βουλευτές επηρεάστηκαν από τους διαδηλωτές έξω από τη Βουλή που φώναζαν συνθήματα όπως «η Κύπρος ανήκει στον λαό της» και «Ανεξαρτησία-Δημοκρατία-Ελευθερία». Οι εναλλακτικές λύσεις που εισηγήθηκαν οι βουλευτές ήταν ξεκαρδιστικές. Ένας αρχηγός κόμματος εισηγήθηκε την έκδοση εθνο-ομολόγου από την ΚΔ με εγγύηση τα έσοδα από το φυσικό αέριο! Δεν έχει ακόμα διευκρινιστεί ποιοι θα αγόραζαν ένα τέτοιο εθνο-ομόλογο.
Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε την επαίσχυντη υποστήριξη της χούντας από τη Βουλή. Στις 21 Απριλίου 1971, επέτειο της επιβολής της δικτατορίας στην Ελλάδα, η ΕΑΔΕ (Επιτροπή για την Αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα) διοργάνωσε πορεία με ηγέτη τον Τάκη Χατζηδημητρίου. Η πορεία διαλύθηκε βάναυσα στην Πλατεία Ελευθερίας από τους τραμπούκους της χούντας που χρησιμοποίησαν γκλομπς. Προς τιμήν τους όλες οι εφημερίδες καταδίκασαν τις βίαιες επιθέσεις των χουντικών. Ο Λυσσαρίδης, εξοργισμένος από τη βαρβαρότητα των τραμπούκων, ενέγραψε το θέμα στη Βουλή για συζήτηση, η οποία όμως, καθοδηγούμενη από τη χούντα, απέρριψε την πρόταση. Ο Τ Παπαδόπουλος, μιλώντας εκ μέρους όλων των «εθνικοφρόνων» βουλευτών που είχαν την πλειοψηφία, προσπάθησε και πέτυχε να ματαιώσει τη συζήτηση διότι το θέμα ήταν αποκλειστικά της αρμοδιότητας της Αστυνομίας και ότι οι ενέργειες της ΕΑΔΕ «προκαλούσαν τα αισθήματα του κυπριακού λαού»! Μάλιστα! Αλλά και ο ηγέτης του ΑΚΕΛ Ε. Παπαϊωάννου τάχθηκε εναντίον της συζήτησης για λόγους «εθνικής ανάγκης» (Βλ. «Πρακτικά της Βουλής των Αντιπροσώπων», Συνεδρίαση 20ής Μαίου 1971, Αρ, 39, σελ. 1471). Θυμόμαστε βέβαια μια άλλη σοφότερη «συνταγή» του William Pitt: «Η εθνική ανάγκη είναι η δικαιολογία για κάθε καταπάτηση της ανθρώπινης ελευθερίας –το μόνιμο επιχείρημα των τυράννων, το «πιστεύω» των σκλάβων» (Λόγος του στη Βουλή των Κοινονήτων, 18/11/1873).
Τον Ιούνη του 1967 η Βουλή παμψηφεί πέρασε το ενωτικό ψήφισμά της –απαιτούσε την ένωση με τη «μητέρα πατρίδα». Οι βουλευτές μας που ορκίσθηκαν να τιμούν και να υπερασπίζονται το Σύνταγμα, που απαγορεύει ρητά την ένωση με άλλο κράτος, αποδείχθηκαν επίορκοι και αναξιόπιστοι. Κάτι που εμείς έχουμε ξεχάσει αλλά για τους Τ/Κ είναι ένα από τα ανεξίτηλα σημάδια της ιστορίας της Κύπρου. Αυτοί που αποδύονται σε μελοδραματικές ιερεμιάδες για την αναξιοπιστία των Τούρκων δεν αναφέρονται ποτέ στο δικό μας διάτρητο μητρώο σαν να είναι δεδομένο ότι εμείς είμαστε αδιαφιλονίκητα αξιόπιστοι.
Οικονομολόγος, κοινωνικός επιστήμονας
