Υπάρχουν δύο προβλήματα για την επιβίωση της ανθρωπότητας -ο πυρηνικός πόλεμος και η περιβαλλοντική καταστροφή- και τρέχουμε προς αυτά. Εν γνώσει μας.
Νόαμ Τσόμσκι, διακεκριμένος Αμερικανός διανοούμενος, πολιτικός ακτιβιστής.
Το πιο ανησυχητικό υπαρξιακό πρόβλημα για τη Κύπρο θεωρείται (κακώς ή καλώς δεν θα το σχολιάσω) η βουλιμία της Τουρκίας που μπορεί να προκαλέσει ένα νέο 1974 για την πατρίδα μας. Αυτός ο φόβος έχει αυξηθεί τελευταία λόγω της στρατηγικής της Τουρκίας για μια «γαλάζια πατρίδα» που είναι ένα αναθεωρητικό και αλυτρωτικό δόγμα της τουρκικής γεωπολιτικής, σύμφωνα με το οποίο η Τουρκία αμφισβητεί την κυριαρχία των ελληνικών νησιών του Αιγαίου καθώς και της ελληνικής και κυπριακής ΑΟΖ. Αν, ο μη γένοιτο, ξεσπάσει ελληνοτουρκικός πόλεμος για τη «γαλάζια πατρίδα», η Τουρκία θα βρει μια μοναδική ευκαιρία να καταλάβει όλη την Κύπρο για λόγους «ασφάλειας» -όντως ένα εφιαλτικό σενάριο. Η περιβόητη φράση του Ερντογάν «θα έρθουμε ξαφνικά βράδυ» πρέπει να μας προβληματίσει διότι δεν πρόκειται για μεμονωμένη συμπεριφορά. Αυτή η προειδοποίηση υποδηλώνει ότι η Άγκυρα κινείται διαρκώς σε ρυθμούς απειλών για επανάληψη του ’22 και του ’74.
Κι όμως, αν έχουμε υπόψη ένα χρονικό ορίζοντα 10, μάξιμουμ 15, έτη, το κυριότερο υπαρξιακό πρόβλημα για τη Κύπρο είναι ένας πυρηνικός πόλεμος μεταξύ Ιράν και Ισραήλ. Αυτή τη στιγμή το Ιράν δεν διαθέτει πυρηνικά όπλα. Σύμφωνα με τους New York Times, το ανώτατο όριο για τον εμπλουτισμό ουρανίου που επιτρέπεται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας έχει οριστεί στο 3,67%. Για την κατασκευή ατομικής βόμβας, το επίπεδο εμπλουτισμού πρέπει να είναι κοντά στο 90%. Η Διεθνής Εκστρατεία για την Κατάργηση των Πυρηνικών Όπλων (ICAN) προειδοποιεί ότι το Ιράν δεν απέχει πλέον πολύ από αυτό. Τον περασμένο Αύγουστο η Τεχεράνη διέθετε 164,7 κιλά υλικού εμπλουτισμένου στο 60%, κοντά στο 90% που απαιτείται για πυρηνικά όπλα. Αυτό είναι αρκετό για την παραγωγή τριών βομβών. Ισραηλινοί και Αμερικανοί αξιωματούχοι φοβούνται ότι οι ηγέτες του Ιράν θα εκμεταλλευτούν τη μεταβατική περίοδο μετά τις εκλογές στις Ηνωμένες Πολιτείες, μεταξύ 2024 και 2025, για να κάνουν ένα βήμα προς την απόκτηση πυρηνικού όπλου. Είναι δύσκολο να προσδιορίσουμε ακριβώς πότε το Ιράν θα αποκτήσει πυρηνικά όπλα αλλά οι πλείστοι ειδήμονες λένε ότι αυτό θα επιτευχθεί εντός της δεκαετίας του ’20.
Δεδομένου του εθνικού στόχου του Ιράν να σβήσει το Ισραήλ από τον παγκόσμιο πολιτικό χάρτη «με κάθε μέσο», αντιλαμβάνεται κάποιος την ανασφάλεια που θα προκαλέσει η απόκτηση πυρηνικών όπλων από το Ιράν. Να μην ξεχνάμε ότι, σύμφωνα με την Αμερικανική Ένωση Ελέγχου Όπλων, το Ισραήλ διαθέτει 90 πυρηνικές κεφαλές, αλλά αυτό δεν αναφέρεται ευρέως στον διεθνή Τύπο. Πάντως οι εμπειρογνώμονες πιστεύουν ότι το Ισραήλ μπορεί να αναπτύξει πυρηνικά όπλα χρησιμοποιώντας πυραύλους, υποβρύχια και αεροσκάφη. Αναμένεται τώρα, από μέρα σε μέρα, η απάντηση του Ισραήλ στην προ ημερών πυραυλική επίθεση του Ιράν. Θεωρώ ότι για το Ισραήλ είναι «χρυσή» ευκαιρία να πλήξει τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν και έτσι να καταστεί αδύνατο για το Ιράν, τουλάχιστον για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, να γίνει πυρηνική δύναμη.
Ας υποθέσουμε ότι δεν βομβαρδίζονται οι πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν και αποκτά σύντομα πυρηνικά όπλα. Τότε θα υπάρξει υπαρξιακό πρόβλημα όχι μόνο για το Ισραήλ αλλά και για όλες τις γειτονικές χώρες. Η Κύπρος απέχει μόνο 233 χιλιόμετρα από το Ισραήλ και σε περίπτωση που κτυπηθεί αυτή η χώρα με πυρηνικά όπλα η επιβίωση του πληθυσμού της Κύπρου θα ήταν δύσκολη, αν όχι αδύνατη, από την έκθεση στη ραδιενέργεια. Ακόμα κι αν υποθέσουμε ότι οι Ιρανοί ηγέτες θα είναι λογικοί και ορθολογικοί, μια μηχανική/ηλεκτρική/υπολογιστική δυσλειτουργία μπορεί να προκαλέσει μια τυχαία πυροδότηση. Το πιο ανησυχητικό όμως είναι η συμπεριφορά των μουλάδων του Ιράν που κυβερνούν τη χώρα. Σύμφωνα με τις διδασκαλίες τους, ο μουσουλμάνος οφείλει να συνειδητοποιήσει ότι ο θάνατος είναι απλώς ένα πέρασμα από αυτή τη ζωή στην επόμενη ζωή και πρέπει να καλωσορίζει τον θάνατο ως απελευθέρωση από αυτή τη μεταβατική ζωή. Ό θάνατος δεν πρέπει να προκαλεί ούτε φόβο ούτε στενοχώρια. Όσοι δε δίνουν τη ζωή τους υπερασπιζόμενοι το Ισλάμ γίνονται μάρτυρες και πάνε κατευθείαν στον παράδεισο, τουτέστιν έναν τόπο μεγάλης ευτυχίας όπου όλα είναι ακριβώς όπως θα ήθελε κάποιος: ένας τροπικός παράδεισος. Αυτό σημαίνει ότι ο Αλί Χαμενεΐ ή κάποιος άλλος ηγέτης θα μπορούσε να πατήσει το κουμπί για να καταστραφεί το Ισραήλ κι ας καταστραφεί και το Ιράν ταυτόχρονα. Θα θεωρηθεί από τον Αλλάχ ως ο μεγαλύτερος μάρτυρας όλων των εποχών και σίγουρα θα τυγχάνει… προνομιακής μεταχείρισης από τον Ύψιστο.
Ακόμα και σε έναν πόλεμο με συμβατικά όπλα μεταξύ Ιράν και Ισραήλ μπορεί να εμπλακεί η Κύπρος, όπως μας διεμήνυσε ο Νασράλα. Το Ηνωμένο Βασίλειο χρησιμοποίησε τις Βάσεις για να εξαπολύσει επιθέσεις κατά των Χούτι στην Υεμένη. Οι Βάσεις φέρεται επίσης να έχουν χρησιμοποιηθεί για τον εξοπλισμό του Ισραήλ στον πόλεμό του κατά της Γάζας και του νότιου Λιβάνου. Εν ολίγοις, λόγω των Βάσεων (τους Ιρανούς δεν τους ενδιαφέρει αν οι Βάσεις είναι κυρίαρχες και επομένως εκτός του ελέγχου της ΚΔ), η Κύπρος θα θεωρηθεί ως εμπλεκόμενη στον πόλεμο.
*Γιώργος Κουμουλλής - Οικονομολόγος, κοινωνικός επιστήμονας
