«Είμαι ένας απλός Τουρκοκύπριος ο οποίος αγωνίζεται ενάντια στην τουρκική κατοχή και την καταπίεση που υφίσταται η χώρα και η κοινότητά μου».
Oz Karahan. Ακτιβιστής. Υποψήφιος ευρωβουλευτής το 2024
Ένα εξαιρετικά σοβαρό επεισόδιο συνέβη κατά τη διάρκεια της παρέλασης της 1ης Οκτωβρίου για την Ημέρα της Ανεξαρτησίας που δυστυχώς δεν έτυχε της δέουσας δημοσιότητας. Δύο Κύπριοι πολίτες, ένας Ε/Κ και ένας Τ/Κ, προσπάθησαν να ανοίξουν πανό με το σύνθημα «Κυπριακή Δημοκρατία: Η μόνη λύση» απέναντι από τους επίσημους που παρακολουθούσαν την παρέλαση. Ήταν μια ενέργεια καθόλα νόμιμη για να μην αναφερθώ στο περιεχόμενο του πανό που είναι σύμφωνο με τη λύση που στοχεύει η κυβέρνηση της ΚΔ. Η αντίδραση της Αστυνομίας ήταν άνευ ποταμών! Χωρίς την παραμικρή χρονοτριβή, σύμφωνα με την ανακοίνωση που εξέδωσε το Κίνημα Οικολόγων - Συνεργασία Πολιτών, όχι μόνο συνέλαβε τα δύο πρόσωπα, αλλά τα μετέφερε στο ΤΑΕ Λευκωσίας με χειροπέδες όπου ανακρίθηκαν σαν κοινοί εγκληματίες! Η Αστυνομία σαφώς παραβίασε το Άρθρο 19 του Συντάγματος που λέει ότι «Έκαστος έχει το δικαίωμα ελευθερίας του λόγου και της καθ’ οιονδήποτε τρόπον εκφράσεως. Το δικαίωμα τούτο περιλαμβάνει την ελευθερία της γνώμης, της λήψεως και μεταδόσεως πληροφοριών και ιδεών άνευ επεμβάσεως οιασδήποτε δημοσίας Αρχής».
Την αντισυνταγματική συμπεριφορά της Αστυνομίας υποδεικνύει επίσης ο Νεοκυπριακός Σύνδεσμος. Σε ανακοίνωσή του μας λέει: «Η αυθαίρετη και δυσανάλογη χρήση εξουσίας από τις Αρχές, επειδή δύο Κύπριοι πολίτες επιχείρησαν να αναρτήσουν πανό με τις πολιτικές τους θέσεις, αποκαλύπτει μια επικίνδυνη οπισθοδρόμηση, όπου η ελευθερία της έκφρασης καταπνίγεται και οι δημοκρατικές αξίες υπονομεύονται». Θα περίμενα όμως όλα τα κόμματα να έβγαζαν παρόμοιες ανακοινώσεις αλλά δεν το έκαναν κι αυτό είναι ανησυχητικό. Όταν δεν υπερασπιζόμαστε σθεναρά τα δημοκρατικά μας δικαιώματα στο τέλος η συρρίκνωση της δημοκρατίας θα είναι αναπόφευκτη. Εν πάση περιπτώσει, την τιμή των κομμάτων την έσωσε αυτή τη φορά το Κίνημα Οικολόγων - Συνεργασία Πολιτών το οποίον πριν μια βδομάδα έστειλε επιστολή προς την κ. Ειρήνη Χαραλαμπίδου, πρόεδρο κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Ίσων Ευκαιριών μεταξύ Ανδρών και Γυναικών, με την παράκληση να συζητηθεί η σύλληψη των δύο Κυπρίων πολιτών και τα ερωτήματα που προκύπτουν. Θα αναμένουμε λοιπόν την εξέλιξη αυτού του θέματος.
Υπάρχουν όμως βαθύτερα αίτια για τη σύλληψη των δύο πολιτών επειδή διαδήλωναν υπέρ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Πρόκειται για τους Οζ Καραχάν, υποψήφιο ευρωβουλευτή, και Γιώργο Ττάτη, υποψήφιο κοινοτάρχη στις τελευταίες εκλογές. Και οι δύο οραματίζονται μια Κύπρο ενωμένη. Υποστηρίζουν, όπως, υποτίθεται, ο ΠτΔ και τα δύο μεγάλα κόμματα, την επανένωση της Κύπρου στο πλαίσιο μιας ΔΔΟ με πολιτική ισότητα, ως το μόνο βιώσιμο μέλλον της χώρας μας. Τι το πιο φυσιολογικό από το να εκφράσουν αυτή την επιθυμία τους στην παρέλαση της Ημέρας της Ανεξαρτησίας; Η θλιβερή πραγματικότητα είναι ότι το σύνθημά τους υπέρ της ανεξαρτησίας της Κύπρου δεν ήταν συμβατό με το πνεύμα και την παρουσίαση της παρέλασης που παρέπεμπε σε Ημέρα Εξάρτησης κι ας λεγότανε επίσημα Ημέρα Ανεξαρτησίας. Είναι τραγελαφικό να μιλάμε για Ημέρα Ανεξαρτησίας όταν στην παρέλαση κυριαρχούσαν οι ελληνικές σημαίες, τα μπερέ των στρατιωτών που παρήλαυναν είχαν το εθνόσημα της Ελληνικής Δημοκρατίας, τα τανκς και άλλα στρατιωτικά οχήματα επίσης είχαν το εθνόσημο της Ελλάδας, όλα τα εμβατήρια που ηχούσαν ήταν δανεικά από τον ελληνικό στρατό, ενώ στο τέλος ανακρούσθηκε ο εθνικός ύμνος της Ελλάδας. Παρουσιάζουμε την ΚΔ ως περιφέρεια της Ελλάδας που βοηθάει τον Ερντογάν να διαλαλεί ότι η ΚΔ είναι εκλιπούσα και τον Τατάρ να μιλάει για δύο λαούς. Ερωτώ την Αστυνομία: αν οι δύο συλληφθέντες πολίτες ξετύλιγαν ένα πανό στην παρέλαση που έγραφε «Ελλάς, Ελλάς, σκέπασε κι εμάς» θα αντιδρούσε καθόλου η Αστυνομία; Ασφαλώς όχι διότι αυτό το σενάριο θα ήταν απόλυτα συμβατό με τους εορτασμούς της 1ης Οκτωβρίου.
Η ενέργεια των δύο πολιτών να προβάλουν την ΚΔ απηχεί την επιθυμία των πλείστων Κυπρίων για επανένωση της Κύπρου και μας λέει έμμεσα ότι οι στρατιωτικές παρελάσεις της 1ης Οκτωβρίου επιτυγχάνουν ακριβώς το αντίθετο. Η επίδειξη της στρατιωτικής μας ισχύς υπό τους ήχους ελληνικών εμβατηρίων δημιουργεί ένα κλίμα αντιπαράθεσης με τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας, προ πάντων σ' αυτή την κρίσιμη φάση του Κυπριακού, και εδραιώνουν τη διχοτόμηση. Οι στρατιωτικές παρελάσεις ένθεν και εκείθεν της διαχωριστικής γραμμής αποτελούν ένα εθνικιστικό και μιλιταριστικό έθιμο που κληρονομήσαμε από τις «μητέρες πατρίδες» όπου τα στρατιωτικά/δικτατορικά καθεστώτα τους έκαναν θραύση. Ισχυροποιεί δε την παρούσα εικόνα της Κύπρου, ότι στην πραγματικότητα έχει γίνει η de facto διπλή ένωση. Δυστυχώς, τέτοιες παρελάσεις προάγουν την έχθρα, την αντιπάθεια, την απαξίωση, τον φόβο, την υποψία, την απέχθεια μεταξύ των δύο κοινοτήτων και εμπεδώνουν το αίσθημα ότι μια φονική αντιπαράθεση μεταξύ των δύο κοινοτήτων είναι πιθανή. Λογικά, στην επέτειο της ανεξαρτησίας δεν θα πρέπει, όπως γίνεται τώρα, να αποκλείονται οι Τ/Κ αλλά, απεναντίας, μαζί Ε/κ και Τ/κ να εορτάζουν την επέτειο με πολιτιστικές και άλλες ειρηνικές εκδηλώσεις κι όχι βέβαια με την επίδειξη φονικών όπλων.
Εν κατακλείδι, το μήνυμα των Ττάτη και Καραχάν όχι μόνο δεν προάγει τον φανατισμό και τον διχασμό αλλά, απεναντίας, την ειρήνη και την επανένωση της Κύπρου. Γι΄αυτό οι δύο συμπατριώτες μας αξίζουν την αμέριστη συμπαράστασή μας. Όπως είπε κάποτε ο Martin Luther King, Jr., «Το σκοτάδι δεν μπορεί να διώξει το σκοτάδι: μόνο το φως μπορεί να το κάνει αυτό. Το μίσος δεν μπορεί να διώξει το μίσος: μόνο η αγάπη μπορεί να το κάνει αυτό». Οι δύο Κύπριοι πατριώτες μάς παρείχαν φως και αγάπη αλλά εμείς προτιμάμε το σκοτάδι και το μίσος.
Οικονομολόγος, κοινωνικός επιστήμονας