Του Αμπντάλα Αττάρι*
Η φράση «σοκ και δέος» είναι γνωστή από το 1996, όταν οι Αμερικανοί στρατηγοί τη χρησιμοποίησαν για να περιγράψουν τη στρατηγική τους για την επίθεση που είχε σκοπό να αναδιαρθρώσει τη Μέση Ανατολή. Το σχέδιο που είναι γνωστό και ως «ταχεία κυριαρχία», επικεντρώνεται στη χρήση συντριπτικής στρατιωτικής δύναμης και θεαματικών επιδείξεων δύναμης για να παραλύσει την αντίληψη του εχθρού και να καταστρέψει τη θέλησή του να πολεμήσει. Η στρατηγική αυτή, σε συνδυασμό με τις δηλώσεις του Τραμπ, δείχνει τον τρόπο με τον οποίο ο πολιτικός λόγος μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να δημιουργήσει τον ίδιο αντίκτυπο: αποδιοργάνωση και άμεση επιβολή δύναμης.
Καθώς περίμενα τις βαρυσήμαντες δηλώσεις του Πλανητάρχη, με την αγωνία ενός διπλωμάτη που προσπαθεί να κατανοήσει την πολιτική συγκυρία, το πρώτο που μου ήρθε στο μυαλό ήταν η εικόνα του Τραμπ δίπλα στον Νετανιάχου. Η φράση που μου ήρθε ήταν: «Κάποιος να τον μαζέψει». Η κατάσταση ήταν τόσο κωμικοτραγική που ακόμα και ο Νετανυάχου, ο οποίος είναι συνηθισμένος σε τέτοιες δηλώσεις, φαινόταν να μην πιστεύει στα αφτιά του. Η ειρωνεία της τύχης ήταν ότι πέρασε από το μυαλό μου να ζητήσω τη βοήθεια του Νετανιάχου, ενός αποδεδειγμένου εγκληματία πολέμου με απόφαση του ICC, να μαζέψουμε τον Πλανητάρχη. Η πολιτική παρουσία του Τραμπ συνδυάζει την αμφισβήτηση και το χιούμορ με την έλλειψη σοβαρότητας για τα αποτελέσματα των πολιτικών του αποφάσεων.
Οι πρόσφατες δηλώσεις του Τραμπ για τον εκτοπισμό των Παλαιστινίων από τη Γάζα, εν μέσω μιας τραγικής ανθρωπιστικής κρίσης, προκάλεσαν έκπληξη και απορίες. Η πρόταση του Τραμπ για τη μεταφορά των Παλαιστινίων της Γάζας σε «καλύτερα μέρη» έμοιαζε με μια αστεία, ανέξοδη φαντασίωση. Μοιάζει σαν να θέλει να δημιουργήσει μια νέα μορφή τουρισμού, όπου οι άνθρωποι θα μεταφέρονται με πολυτελή λεωφορεία σε έναν «διαφορετικό κόσμο», μια ιδέα που αγνοεί πλήρως την ανθρωπιστική διάσταση του προβλήματος.
Η πιο αστεία και συνάμα θλιβερή πλευρά αυτών των δηλώσεων είναι η έλλειψη αντίληψης της ανθρώπινης πολυπλοκότητας πίσω από τις κρίσεις. Για τον Τραμπ, φαίνεται ότι το όλο ζήτημα δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια παρτίδα σκάκι, όπου τα «πιόνια» (δηλαδή οι άνθρωποι) απομακρύνονται χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι συνέπειες. Και ίσως να πίστευε ότι η λέξη «ευγενικά» θα προσέδιδε κάποια αξία στην πρότασή του, όταν ανέφερε την εκδίωξη των Παλαιστινίων με τον όρο «ας τους εκδιώξουμε ευγενικά».
Η εικόνα του Τραμπ, να μιλά σε μια ομάδα συμβούλων του για το πώς να «επιταχύνουν» αυτήν τη διαδικασία, είναι εξαιρετικά ανησυχητική. Μοιάζει να προετοιμάζουν ένα σχέδιο για ένα τεράστιο ψυχαγωγικό έργο και όχι για μια οδυνηρή ανθρωπιστική διαδικασία. Ένα σχέδιο που προφανώς δεν λαμβάνει υπόψη του την ιστορική και ανθρωπιστική βαρύτητα της κατάστασης.
Πέρα από την αστεία πλευρά, οι δηλώσεις του Τραμπ αποκαλύπτουν την έλλειψη ενσυναίσθησης και αντίληψης της πραγματικότητας. Συχνά, οι ανθρωπιστικές συνέπειες παραμένουν πιο περίπλοκες και σημαντικές από ό,τι οποιοδήποτε σχέδιο μπορεί να φαίνεται συναρπαστικό ή απλό. Και αυτό το γεγονός παραμένει στο επίκεντρο της συζήτησης.
Όσο ο Τραμπ χαμογελά μπροστά στις κάμερες, ίσως θα πρέπει όλοι να συνειδητοποιήσουμε ότι η πραγματική πολιτική δεν είναι παιχνίδι, αλλά είναι σοβαρή και απαιτεί σεβασμό στην ανθρώπινη ζωή και τα δικαιώματα. Δεν πρέπει να επιτρέπουμε στους πολιτικούς να κάνουν πολιτική εις βάρος των ανθρώπων και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ο Τραμπ, με τις εκστρατείες του, έχει μετατρέψει την πολιτική σε μια κωμωδία επιστημονικής φαντασίας, όπου οι υποσχέσεις ειρήνης σταματούν ενώ οι επιθέσεις συνεχίζονται. Από την άλλη πλευρά, ο Νετανιάχου χρησιμοποιεί τη βία ως εργαλείο για την εξυπηρέτηση των πολιτικών του σκοπών. Η Ιστορία έχει δείξει ότι οι ψεύτες πάντα βρίσκουν ανταγωνιστές και υπερασπιστές της αφέλειας που χρησιμοποιούν ως όπλο.
Για εμάς τους Παλαιστίνιους, η πολιτική δεν πρέπει να βασίζεται σε τρόμο και πανικό, αλλά σε συνεργασία και κατανόηση. Η αλήθεια είναι πικρή, αλλά είναι πιο γλυκιά από το ψέμα. Αυτό που δεν γνωρίζει ο κύριος Τραμπ και λογαριάζει χωρίς τον ξενοδόχο, είναι ότι το 70% του πληθυσμού της Γάζας είναι ήδη πρόσφυγες από τις πόλεις και τα χωριά τους στην ιστορική Παλαιστίνη και για αυτούς, η λύση δεν είναι η εκδίωξη, αλλά η επιστροφή στις ιστορικές τους εστίες. Στο σημείο αυτό προτέινω μια εναλλακτική λύση: την επιστροφή των προσφύγων από τη Γάζα στη Χάιφα, στη Σάφατ και σε άλλες ιστορικές περιοχές της Παλαιστίνης. Αυτή η κίνηση μπορεί να συμβάλει στην αποκατάσταση των σχέσεων και στην οικοδόμηση μιας κουλτούρας συνεργασίας και ειρηνικής συνύπαρξης.
Οι Παλαιστίνιοι είναι και αισθάνονται ιδιοκτήτες αυτής της γης και αυτό φαίνεται και το αισθάνεται ο οποιοσδήποτε όταν παρακαλουθεί τα καραβάνια με τους εκατοντάδες χιλιάδες Παλαιστίνιους να γυρίζουν στα κατεστραμμένα σπίτια τους στη Βόρεια Γάζα περπατώντας μέσα στα χαλάσματα με γυμνά πόδια.
Θα ήταν πιο εύκολο, κύριε Τραμπ, να προτείνεται σε αυτούς που ήρθαν πρόσφατα στην Παλαιστίνη ως κατακτητές και που ήδη έχουν την αμερικάνικη υπηκοότητα να γυρίσουν πίσω σε περιοχές της Αμερικής, όπως την Καλιφόρνια, το Τέξας, τη Νέα Υόρκη.
Όσο για τις δηλώσεις του Τραμπ, οι οποίες θυμίζουν παλαιότερες δηλώσεις του «γαμπρού» του, Κούσνερ, αποτελούν ντροπή για την Ιστορία της Αμερικής, αποκαλύπτοντας τις βαθιές εντάσεις και διαιρέσεις που πλήττουν τη χώρα. Να είσαι μάρτυρας αυτών των γεγονότων και να σωπαίνεις, σημαίνει ότι γίνεσαι μέρος της αρνητικής ιστορίας. Η σιωπή δεν είναι επιλογή, αλλά συνέργεια στην άγνοια των πραγματικών προκλήσεων και στην καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Κλείνοντας και συμπληρώνοντας την αντιπρότασή μου, αν η Γάζα με βάση τις δηλώσεις γίνει τουριστικός προορισμός, το μόνο που μπορεί να την καταστήσει ελκυστική για τους επισκέπτες είναι ότι θα μπορεί να χαρακτηριστεί ως τεράστιο μουσείο που αφηγείται την πιο βάρβαρη σύγχρονη γενοκτονία της εποχής μας, όπως άλλα μουσεία που καταγράφουν τραγικές στιγμές της Ιστορίας.
Η αλήθεια ξεπερνά κάθε αστείο και η ανάγκη για ειρήνη και συνεργασία είναι επείγουσα. Πρέπει να δράσουμε τώρα, προτού η Ιστορία μας οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερη καταστροφή.
*Πρέσβη Παλαιστίνης στην Κύπρο
